Τι είναι ο Καρκίνος Θυρεοειδούς;
Ο καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί έναν εντοπισμένο, υπέρμετρο και ταυτόχρονα ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα. Η συχνότητα εμφάνισής του παρουσιάζει μία ραγδαία αύξηση τα τελευταία έτη. Αυτό το αποδίδουμε, κυρίως, στην συχνότερη διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων του τραχήλου για κάποια άλλη πάθηση, συγκριτικά με το παρελθόν. Εξαιτίας της τυχαίας ανακάλυψης αυτών των καρκινικών βλαβών, αυτές συχνά φέρουν την ονομασία τυχαιώματα (incidentalomas).
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου εξηγεί παρακάτω όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τον Καρκίνο Θυρεοειδούς και την αντιμετώπιση του. Ο ιατρός είναι εξειδικευμένος στον κλάδο της Χειρουργικής των Ενδοκρινών Αδένων, με μακροχρόνια εμπειρία στην προσφορά υψηλής ποιότητας θεραπευτικών υπηρεσιών.
Τύποι Καρκίνου Θυρεοειδούς
Σύμφωνα με την κυτταρική του προέλευση, διακρίνονται οι ακόλουθοι ιστολογικοί τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς:
- Θηλώδης καρκίνος
- Θυλακιώδης καρκίνος
- Καρκίνος θυρεοειδούς εκ των κυττάρων Hürthle
- Μυελοειδής καρκίνος
- Αναπλαστικός/Αδιαφοροποίητος καρκίνος
- Λέμφωμα θυρεοειδούς
Θηλώδης & Θυλακιώδης Καρκίνος Θυρεοειδούς
Ο θηλώδης και ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς ανήκουν στους καλώς διαφοροποιημένους καρκίνους θυρεοειδούς. Η προέλευση τους είναι από τα θυλακιώδη κύτταρα του θυρεοειδούς. Αποτελούν τους συχνότερους καρκίνους του θυρεοειδούς (85 – 90% του συνόλου), ενώ οι ασθενείς εμφανίζουν άριστο προσδόκιμο.
Ο θηλώδης καρκίνος έχει την τάση να εμφανίζει συχνότερα μεταστάσεις στους τραχηλικούς λεμφαδένες, σε αντίθεση με το θυλακιώδη καρκίνο, ο οποίος εμφανίζει συχνότερα απομακρυσμένες (αιματογενείς) μεταστάσεις (πνεύμονες, οστά).
Καρκίνος Θυρεοειδούς από Κύτταρα Hürthle
Επιπρόσθετα, στους καλώς διαφοροποιημένους καρκίνους ανήκει και ο καρκίνος θυρεοειδούς από κύτταρα Hürthle.
Ο καρκίνος θυρεοειδούς από κύτταρα Hürthle ή οξύφιλος καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί μία σχετικά σπάνια μορφή καρκίνου θυρεοειδούς, που αναπτύσσεται από τα κύτταρα Hürthle του θυρεοειδούς αδένα.
Η πρόγνωση του είναι ελαφρώς δυσμενέστερη, συγκριτικά με εκείνη των υπόλοιπων καλώς διαφοροποιημένων καρκίνων θυρεοειδούς, με το 10-ετές προσδόκιμο των ασθενών να αγγίζει το 80%.
Μυελοειδής Καρκίνος Θυρεοειδούς
Ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζεται λιγότερο συχνά από τους καλώς διαφοροποιημένους καρκίνους (5 – 10% του συνόλου των θυρεοειδικών καρκίνων). Ειδικότερα, ο μυελοειδής καρκίνος προέρχεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (κύτταρα C) του θυρεοειδούς, τα οποία εκκρίνουν την ορμόνη καλσιτονίνη. Εμφανίζει μία επιθετικότερη βιολογική συμπεριφορά, συγκριτικά με το θηλώδη και το θυλακιώδη καρκίνο. Στους περισσότερους ασθενείς με μυελοειδή καρκίνο, οι λεμφαδενικές μεταστάσεις είναι συχνά παρούσες, ήδη από τη στιγμή της διάγνωσης της νόσου. Εξαιτίας της έκκρισης της καλσιτονίνης από τα κύτταρα αυτά, η μέτρηση των επιπέδων της στο αίμα του ασθενούς αποτελεί χρήσιμο κριτήριο για τη διάγνωση του μυελοειδή καρκίνου. Τα τελευταία χρόνια, η εκτίμηση των επιπέδων αίματος της προκαλσιτονίνης, μίας πρόδρομης ορμόνης της καλσιτονίνης, έχει αποδειχθεί πως εμφανίζει ισάξια ευαισθησία και ειδικότητα με την καλσιτονίνη στη διάγνωση του μυελοειδούς καρκίνου και ως εκ τούτου χρησιμοποιείται συχνά, πλέον, ως συμπληρωματικό διαγνωστικό μέσο.
Ευμεγέθης μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
Αναπλαστικός/Αδιαφοροποίητος Καρκίνος Θυρεοειδούς
Ο αναπλαστικός ή αδιαφοροποίητος καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί τον πιο επιθετικό τύπο. Eυτυχώς, η εμφάνισή του είναι εξαιρετικά σπάνια (1–2% του συνόλου των θυρεοειδικών καρκίνων). Εντούτοις, η πρόγνωσή του είναι αποκαρδιωτική. Η διάμεση επιβίωση των ασθενών είναι της τάξεως των τριών έως έξι μηνών, ενώ μόλις το 20% των ασθενών επιβιώνει ένα ή και περισσότερα έτη.
Λέμφωμα του Θυρεοειδούς
Το πρωτοπαθές λέμφωμα του θυρεοειδούς αποτελεί έναν ιδιαίτερο ιστολογικό τύπο καρκίνου του θυρεοειδούς. Η προέλευσή του είναι από το λεμφικό ιστό του οργάνου, ενώ αντιπροσωπεύει το 1-5% του συνόλου των θυρεοειδικών καρκίνων. Παράλληλα, το πρωτοπαθές λέμφωμα του θυρεοειδούς αποδεδειγμένα εμφανίζει ισχυρή συσχέτιση με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto (Χασιμότο). Πιο συγκεκριμένα, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης λεμφώματος θυρεοειδούς κατά 70 – 80 φορές, συγκριτικά με την απουσία της.
Η συντριπτική πλειοψηφία των πρωτοπαθών λεμφωμάτων του θυρεοειδούς αδένα αφορά σε non – Hodgkin λεμφώματα. Αναλυτικότερα, οι συχνότεροι ιστολογικοί τύποι περιλαμβάνουν το διάχυτο λέμφωμα από μεγάλα Β – κύτταρα, το εκ’ βλεννογονοεξαρτώμενου λεμφικού ιστού λέμφωμα, το λέμφωμα περιφερικής ζώνης από Β – κύτταρα, το θυλακιώδες λέμφωμα και τέλος, οποιοδήποτε συνδυασμό των ανωτέρω. Σε αντίθεση με τον καρκίνο θυρεοειδούς, το πρωτοπαθές λέμφωμα του θυρεοειδούς εμφανίζει εξαιρετική ευαισθησία στην ακτινοβολία και στη χημειοθεραπεία. Επιπρόσθετα, οι επιστημονικές μελέτες δεν αναδεικνύουν κάποιο πλεονέκτημα επιβίωσης με την προσθήκη της χειρουργικής εξαίρεσης του θυρεοειδούς.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου
Ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών ή ακόμη και γενετικών παραγόντων προκαλούν την εμφάνιση καρκίνου του θυρεοειδούς. Κυρίαρχα αίτια και παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο θυρεοειδούς αποτελούν το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, η ακτινοβολία του τραχήλου κατά την παιδική ηλικία, το γυναικείο φύλο, η δίαιτα πτωχή σε ιώδιο, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) για τον θηλώδη καρκίνο του θυρεοειδούς, καθώς και διάφοροι γενετικοί παράγοντες, ιδιαίτερα στα πλαίσια γενετικών συνδρόμων, όσον αφορά το μυελοειδή καρκίνο.
Επιπρόσθετα, οι γυναίκες που έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο θυρεοειδούς. Η πλέον πρόσφατη μελέτη επί του θέματος δημοσιεύθηκε το 2016 και αποτελεί μία συστηματική ανασκόπηση και μετά-ανάλυση της βιβλιογραφίας. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν πως οι γυναίκες που έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού διατρέχουν κατά 55% αυξημένο εφόρου ζωής κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο θυρεοειδούς, σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Συνεπώς, ο καρκίνος θυρεοειδούς και ο καρκίνος μαστού συσχετίζονται και μάλιστα κατά τρόπο ισχυρό.
Αποδεδειγμένοι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του θυρεοειδούς
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Συμπτώματα
Σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών, η νόσος δεν προκαλεί συμπτώματα. Σπανιότερα, ωστόσο, οι ασθενείς με κάποιο ευμεγέθη καρκίνο του θυρεοειδούς μπορούν οι ίδιοι να ψηλαφούν ένα συμπαγές, σκληρό μόρφωμα στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου.
Στις σπάνιες, ακόμη, περιπτώσεις που η εντόπιση του καρκίνου είναι πλησίον του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου, ενδεχόμενη διήθηση του νεύρου από τη νόσο μπορεί να προκαλέσει βράγχος φωνής (βραχνάδα).
Κάποιοι ασθενείς, επίσης, με αδιάγνωστη νόσο επί μακρόν, μπορεί να ψηλαφούν σκληρούς, αμετακίνητους και διογκωμένους πλάγιους τραχηλικούς λεμφαδένες. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να θεωρούμε σχεδόν βέβαιη τη μετάσταση της νόσου στους πλάγιους τραχηλικούς λεμφαδένες.
Διάγνωση του Καρκίνου Θυρεοειδούς
Με εξαίρεση την καλσιτονίνη για το μυελοειδή καρκίνο, δεν υπάρχουν άλλες ειδικές βιοχημικές εξετάσεις στο αίμα για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί την πιο ευαίσθητη και ειδική εξέταση για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς. Ως εκ τούτου, τον καρκίνο θυρεοειδούς τον εντοπίζουμε, συνηθέστερα, στα πλαίσια διερεύνησης κάποιου ύποπτου όζου του θυρεοειδούς. Ως επί το πλείστον, τη βλάβη αυτή την ανακαλύπτουμε τυχαία, σε απεικονιστικές εξετάσεις του τραχήλου για κάποια άλλη πάθηση.
Συνηθέστερα, λοιπόν, ο καρκίνος θυρεοειδούς υποκρύπτεται εντός κάποιου όζου που εμφανίζει ύποπτα χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα.
- Καρκίνος Θυρεοειδούς Διάγνωση Υπερηχογράφημα
- Καρκίνος Θυρεοειδούς Αυξημένη Αιμάτωση
- Καρκίνος Θυρεοειδούς Ελαστογραφία Σκληρή Σύσταση
Κατά συνέπεια, η παρακέντηση του ύποπτου όζου και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού της παρακέντησης διά λεπτής βελόνης (FNA) ενός όζου με ύποπτα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά θα επιβεβαιώσει την πραγματική φύση του όζου, όπως και την ύπαρξη ή μη κακοήθειας.
Η παρακέντηση υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την προεγχειρητική διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς
Στάδια του Καρκίνου Θυρεοειδούς
Το υπερηχογράφημα του τραχήλου (χαρτογράφηση τραχήλου) από εξειδικευμένο ακτινολόγο θα πρέπει να ακολουθεί την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η χαρτογράφηση του τραχήλου στοχεύει στον εντοπισμό πιθανής λεμφαδενικής διασποράς της νόσου στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Με τον τρόπο αυτό είναι εφικτή η διάγνωση μιας ενδεχόμενης λεμφαδενικής διασποράς πριν τη χειρουργική θεραπεία της νόσου.
Ακόμη και σε αμφίβολες περιπτώσεις παρουσίας ύποπτων τραχηλικών λεμφαδένων, η παρακέντηση τους υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση και η μέτρηση των επιπέδων θυρεοσφαιρίνης (για το θηλώδη, θυλακιώδη και τον καρκίνο εκ κυττάρων Hürthle) ή της καλσιτονίνης (για το μυελοειδή καρκίνο) στο υλικό της παρακέντησης, μπορεί να αποδείξει ή να αποκλείσει τη μετάσταση της νόσου στους λεμφαδένες του τραχήλου.
Οδοί πιθανής λεμφαδενικής διασποράς της νόσου
Η χαρτογράφηση του τραχήλου, λοιπόν, καθορίζει με ακρίβεια την έκταση της νόσου τόσο σε τοπικό (θυρεοειδής αδένας) όσο και σε περιοχικό (λεμφαδένες τραχήλου) επίπεδο. Κατά συνέπεια, η χαρτογράφηση του τραχήλου είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατηγοριοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς σε κλινικά στάδια.
Ως εκ τούτου, η χαρτογράφηση τραχήλου συμβάλλει στην επίτευξη άριστων ποσοστών οριστικής ίασης των ασθενών με σύγχρονη λεμφαδενική νόσο, αφού επιτρέπει τη σύγχρονη χειρουργική εξαίρεση τόσο του θυρεοειδούς αδένα καθώς και των προσβεβλημένων από τη νόσο λεμφαδένων (τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός) κατά την ίδια χειρουργική επέμβαση. Συνεπώς, οι ασθενείς αποφεύγουν, έτσι, μία ή και περισσότερες χειρουργικές επανεπεμβάσεις λεμφαδενικού καθαρισμού του τραχήλου, τις οποίες χαρακτηρίζουν αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας, συγκριτικά με τις πρωτογενείς επεμβάσεις.
Θεραπεία
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των άριστων αυτών αποτελεσμάτων αποτελεί η ορθή θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς. Επομένως, ακρογωνιαίο λίθο της ορθής θεραπείας αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου με τη διενέργεια ολικής θυρεοειδεκτομής (ολικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς).
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς μπορεί να προσβάλλει τους τραχηλικούς λεμφαδένες. Συνεπώς, σε περιπτώσεις διαπιστωμένης λεμφαδενικής διασποράς του καρκίνου θυρεοειδούς (συνηθέστερα στο θηλώδη καρκίνο, καθώς ο θυλακιώδης καρκίνος σπανίως μεθίσταται στους λεμφαδένες), είτε από την προεγχειρητική χαρτογράφηση του τραχήλου είτε από την αναγνώριση «ύποπτων» λεμφαδένων κατά την χειρουργική επέμβαση της ολικής θυρεοειδεκτομής, διενεργείται επίσης σύγχρονος λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου στα τραχηλικά διαμερίσματα που περιλαμβάνουν τους προσβεβλημένους από τη νόσο λεμφαδένες.
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς αριστερού λοβού με παρουσία διηθημένων από τη νόσο λεμφαδένων στο αριστερό κεντρικό και αριστερό πλάγιο τραχηλικό διαμέρισμα. Η ασθενής αντιμετωπίσθηκε με απόλυτη επιτυχία με ολική θυρεοειδεκτομή, αριστερό κεντρικό και αριστερό πλάγιο λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου
Ο μυελοειδής καρκίνος επιβάλλει το σύγχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό του κεντρικού διαμερίσματος του τραχήλου σε όλους τους ασθενείς, ανεξάρτητα από την παρουσία ή απουσία «ύποπτων» λεμφαδένων στην προεγχειρητική χαρτογράφηση του τραχήλου. Συμπερασματικά, πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει σαφέστατο πλεονέκτημα επιβίωσης, σε σύγκριση με την ολική θυρεοειδεκτομή άνευ κεντρικού τραχηλικού λεμφαδενικού καθαρισμού, στους ασθενείς αυτούς.
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Μεταστάσεις
Ο καρκίνος θυρεοειδούς μπορεί να εμφανίσει μεταστάσεις, συνηθέστερα όπως προαναφέρθηκε στους λεμφαδένες του τραχήλου, ενώ σπανιότερα παρατηρούνται απομακρυσμένες μεταστάσεις.
Το μεταστατικό δυναμικό του καρκίνου θυρεοειδούς εξαρτάται σαφέστατα από τον ιστολογικό τύπο καθώς και από το διάστημα μεταξύ της έναρξης της νόσου και της διάγνωσης της. Αναμενόμενα, λοιπόν, οι περιπτώσεις ασθενών με συμπτώματα και απεικονιστικά ευρήματα ύποπτα για καρκίνο θυρεοειδούς που καθυστέρησαν να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή και θεραπεία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο η νόσος να διαγνωσθεί σε προχωρημένο στάδιο, με παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Η επέκταση του καρκίνου θυρεοειδούς εκτός της κάψας του αδένα (εξωθυρεοειδική επέκταση – διάσπαση κάψας θυρεοειδούς) αποτελεί, επίσης, έναν ισχυρό προγνωστικό παράγοντα συνύπαρξης μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου.
Καρκίνος θυρεοειδούς με διάσπαση της κάψας του αδένα και εξωθυρεοειδική επέκταση
Όπως προαναφέρθηκε, ο ιστολογικός τύπος αποτελεί τον ισχυρότερο προγνωστικό παράγοντα καθορισμού του μεταστατικού δυναμικού του καρκίνου θυρεοειδούς.
Ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από την τάση του να εμφανίζει μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου, ενώ οι απομακρυσμένες μεταστάσεις είναι σπάνιες και παρατηρούνται σε ασθενείς στους οποίους η διάγνωση και η θεραπεία της νόσου καθυστέρησε σημαντικά.
Διάφορες επιστημονικές μελέτες έχουν διερευνήσει τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου σε ασθενείς που πάσχουν από θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς. Η πλέον πρόσφατη έρευνα, που αποτελεί τη μεγαλύτερη έως και σήμερα δημοσιευμένη μελέτη, αποκάλυψε πως οι παράγοντες εκείνοι που αυξάνουν τον κίνδυνο μεταστάσεων του θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς στους λεμφαδένες του τραχήλου είναι:
- Το ανδρικό φύλο
- Η νεαρή ηλικία (< 45 ετών)
- Ο θηλώδης καρκίνος με μέγεθος > 1 cm
- Η συνύπαρξη πολλαπλών εστιών θηλώδους καρκίνου εντός του θυρεοειδούς αδένα (πολυεστιακός θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς)
- Η εντόπιση του θηλώδους καρκίνου στον άνω πόλο του θυρεοειδούς αδένα
- Η διήθηση της κάψας του θυρεοειδούς από τον θηλώδη καρκίνο
- Η επέκταση του θηλώδους καρκίνου εκτός του θυρεοειδούς αδένα
Όλοι οι προαναφερθέντες παράγοντες δρουν και συνεργικά, δηλαδή η συνύπαρξη περισσότερων του ενός παραγόντων στον ίδιο ασθενή αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα εμφάνισης μετάστασης του θηλώδη καρκίνου θυρεοειδούς στους λεμφαδένες του τραχήλου.
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς με μετάσταση σε κεντρικό τραχηλικό λεμφαδένα. Διακρίνεται η χαρακτηριστική σκούρα εμφάνιση του διηθημένου από τον καρκίνο λεμφαδένα
Ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς και ο καρκίνος εκ κυττάρων Hürthle εμφανίζουν συχνότερα απομακρυσμένες μεταστάσεις τη στιγμή της διάγνωσής τους (πνεύμονες, οστά, εγκέφαλος), συγκριτικά με τη μετάσταση στους λεμφαδένες του τραχήλου.
Ο μυελοειδής καρκίνος εμφανίζει μία επιθετικότερη συμπεριφορά και θα πρέπει να θεωρούνται σχεδόν βέβαιες οι μεταστάσεις του στους λεμφαδένες του τραχήλου τη στιγμή της διάγνωσης, ενώ συχνό φαινόμενο αποτελούν και οι απομακρυσμένες μεταστάσεις κατά τη διάγνωσή του.
Ραδιενεργό Ιώδιο & Καρκίνος Θυρεοειδούς
Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό συγκεκριμένες ενδείξεις, ο καρκίνος θυρεοειδούς απαιτεί τη συμπληρωματική μετεγχειρητική θεραπεία με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου.
Το ραδιενεργό ιώδιο στοχεύει στην πλήρη καταστροφή ενδεχόμενων, μη ορατών κατά τη χειρουργική επέμβαση, υπολειμμάτων θυρεοειδικού ιστού. Το υπόλειμμα αυτό μπορεί να αφορά τόσο το τοπικό (θυρεοειδής) όσο και το περιοχικό (τραχηλικοί λεμφαδένες) επίπεδο. Η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου συμβάλλει, συνεπώς, στην πλήρη εξάλειψη της νόσου και στην περαιτέρω βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.
Ο ιδανικός χρόνος χορήγησης του ραδιενεργού ιωδίου
Το ιδανικό χρονικό διάστημα χορήγησης του ραδιενεργού ιωδίου μετά τη χειρουργική θεραπεία έχει αποτελέσει το αντικείμενο πολλαπλών μελετών. Η αρχική θεώρηση ήταν πως η πρώιμη χορήγησή του συνοδεύεται από βελτιωμένα αποτελέσματα, σε σύγκριση με την καθυστερημένη. Νεότερες έρευνες, ωστόσο, έχουν ανατρέψει τη θεώρηση αυτή, αποδεικνύοντας πως η καθυστερημένη λήψη ραδιενεργού ιωδίου μετά τη χειρουργική θεραπεία (εντός των πρώτων 6 μηνών, ωστόσο) όχι μόνο δεν επιβαρύνει, αλλά αντιθέτως συνοδεύεται από βελτιωμένα αποτελέσματα, συγκριτικά με την πρώιμη (εντός των πρώτων 3 μηνών) χορήγησή του.
Μετεγχειρητική παρακολούθηση
Γενικά, ο καρκίνος του θυρεοειδούς επιτάσσει την τακτική παρακολούθηση των ασθενών μετά την χειρουργική επέμβαση και την οποιαδήποτε συμπληρωματική θεραπεία. Στόχος της παρακολούθησης είναι η φαρμακευτική υποκατάσταση των θυρεοειδικών ορμονών, όπως και η έγκαιρη ανίχνευση πιθανής υποτροπής της νόσου.
Η υποκατάσταση των θυρεοειδικών ορμονών γίνεται με τη χορήγηση τους από το στόμα, κάθε πρωί, πριν τη λήψη οποιασδήποτε τροφής. Επιπρόσθετα, τα επίπεδα των ορμονών στο αίμα εκτιμώνται και παρακολουθούνται σε τακτική βάση, από τη θεράπουσα ενδοκρινολογική ομάδα.
Ανίχνευση ενδεχόμενης υποτροπής του καρκίνου θυρεοειδούς
Ενδεχόμενη υποτροπή της νόσου, αν και σπάνια, μπορεί να εμφανιστεί και να ανιχνευθεί:
- Δομικά (Απεικονιστικά): παρουσία υποτροπής της νόσου στο υπερηχογράφημα του τραχήλου ή/και στο σπινθηρογράφημα με ιώδιο.
- Βιοχημικά: επίπεδα θυρεοσφαιρίνης (Tg) αίματος > 0.2 mg/ml (μη διεγερμένη) ή Tg > 1 ng/ml (διεγερμένη) ή σταθερά αυξημένα ή μη πτωτικά επίπεδα anti-Tg αντισωμάτων ή παθολογικά επίπεδα καλσιτονίνης αίματος (για το μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς).
- Συνδυαστικά (δομικά & βιοχημικά): παρουσία νόσου στις απεικονιστικές εξετάσεις και σύγχρονη παρουσία αυξημένων επιπέδων θυρεοσφαιρίνης αίματος ή αντισωμάτων έναντι της θυρεοσφαιρίνης (anti-TG) (για τους καλώς διαφοροποιημένους καρκίνους θυρεοειδούς) ή παθολογικών επιπέδων καλσιτονίνης αίματος (για το μυελοειδή καρκίνο).
Θεραπευτική αντιμετώπιση υποτροπής του καρκίνου θυρεοειδούς
Η έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση ενδεχόμενης υποτροπής της νόσου συνοδεύεται, σαφέστατα, από βελτιωμένα αποτελέσματα οριστικής ίασης, συγκριτικά με την καθυστερημένη αντιμετώπισή της.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της υποτροπής του καρκίνου θυρεοειδούς απαιτεί μεγάλη εμπειρία και θα πρέπει, επίσης, να εξατομικεύεται, αναλόγως του ιστολογικού τύπου του καρκίνου θυρεοειδούς και της φύσεως της υποτροπής (δομική, βιοχημική ή συνδυαστική).
Τα θεραπευτικά μέσα αντιμετώπισης της υποτροπής της νόσου περιλαμβάνουν την επαναληπτική χειρουργική θεραπεία, τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου ή ακόμη και το συνδυασμό τους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, η χορήγηση των νέας γενιάς ειδικών και στοχευμένων θεραπευτικών σκευασμάτων προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Προσδόκιμο και Ποσοστά Επιβίωσης
Το προσδόκιμο ζωής για τους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το στάδιο του καρκίνου θυρεοειδούς, ο τύπος του καρκίνου θυρεοειδούς, η ύπαρξη ή η απουσία εξωθυρεοειδικής επέκτασης του καρκίνου, η ηλικία του ασθενούς αλλά η γενική κατάσταση της υγείας του.
Γενικότερα, ο καρκίνος θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από μία πολύ καλή πρόγνωση και αντίστοιχα ποσοστά επιβίωσης, εφόσον η διάγνωση και η θεραπεία πραγματοποιηθούν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από το καλύτερο προσδόκιμο, συγκριτικά με τους υπόλοιπους τύπους καρκίνου θυρεοειδούς, με την επιβίωση των ασθενών στα 5 έτη από τη θεραπεία τους να αγγίζει το 99%.
Ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς, αν και ελαφρώς επιθετικότερος του θηλώδους καρκίνου, χαρακτηρίζεται επίσης από ένα πολύ καλό προσδόκιμο, με το 98% των ασθενών να επιβιώνουν στα 5 έτη από τη θεραπεία του.
Ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζει ελαφρώς δυσμενέστερο προσδόκιμο ζωής, με συνολικά το 92% των ασθενών να επιβιώνουν στα 5 έτη από τη θεραπεία του.
Ο αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζει το δυσμενέστερο προσδόκιμο ζωής, με μόλις το 11% των ασθενών να επιβιώνουν στα 5 έτη από τη θεραπεία του.
Απευθυνθείτε στον Εξειδικευμένο Χειρουργό Θυρεοειδούς Δρ. Κωνσταντίνο Αποστόλου για την έγκαιρη διάγνωση και την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς. Βρισκόμαστε πάντα δίπλα σας, προσφέροντάς σας τις πλέον σύγχρονες, ριζικές & ασφαλείς θεραπευτικές μεθόδους αντιμετώπισης του καρκίνου θυρεοειδούς.
Τι είναι ο καρκίνος θυρεοειδούς;
Ο καρκίνος του θυροειδούς αποτελεί τον υπέρμετρο και ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Ποιοι τύποι υπάρχουν;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου θυρεοειδούς:
- Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς
- Θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς
- Καρκίνος θυρεοειδούς εκ των κυττάρων Hurthle
- Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
- Αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς
- Λέμφωμα θυρεοειδούς
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Ποια είναι τα αίτια;
Ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων προκαλούν την εμφάνιση του καρκίνου θυρεοειδούς. Κυρίαρχα αίτια αποτελούν:
- η ακτινοβολία του τραχήλου κατά την παιδική ηλικία,
- το γυναικείο φύλο,
- η δίαιτα πτωχή σε ιώδιο,
- η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) για τον θηλώδη καρκίνο του θυρεοειδούς,
- γενετικοί παράγοντες, ιδιαίτερα στα πλαίσια γενετικών συνδρόμων, όσον αφορά το μυελοειδή καρκίνο.
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Συμπτώματα
Μεγάλο ποσοστό ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις όπου ο ασθενής μπορεί να ψηλαφήσει ένα σκληρό μόρφωμα στην επιφάνεια του τραχήλου. Στην περίπτωση που ο καρκίνος είναι κοντά στο παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, μπορεί να προκαλέσει βράγχος φωνής (βραχνάδα).
Κάποιοι ασθενείς, επίσης, με αδιάγνωστη νόσο επί μακρόν, μπορεί να ψηλαφούν σκληρούς, αμετακίνητους και διογκωμένους πλάγιους τραχηλικούς λεμφαδένες.
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Διάγνωση
Το υπερηχογράφημα αποτελεί την πιο ευαίσθητη και ειδική εξέταση για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς. Η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς πραγματοποιείται, συνήθως, στα πλαίσια διερεύνησης κάποιου ύποπτου όζου του θυρεοειδούς.
Συνηθέστερα, λοιπόν, ο καρκίνος θυρεοειδούς υποκρύπτεται εντός κάποιου όζου που εμφανίζει ύποπτα χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα. Κατά συνέπεια, η κυτταρολογική εξέταση του υλικού της παρακέντησης διά λεπτής βελόνης (FNA) ενός όζου με ύποπτα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά θα επιβεβαιώσει την πραγματική φύση του όζου, όπως και την ύπαρξη ή μη κακοήθειας.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Ποια είναι τα Στάδια;
Το υπερηχογράφημα του τραχήλου (χαρτογράφηση τραχήλου) καθορίζει με ακρίβεια την έκταση της νόσου τόσο σε τοπικό (θυρεοειδής αδένας) όσο και σε περιοχικό (λεμφαδένες τραχήλου) επίπεδο. Κατά συνέπεια, η χαρτογράφηση του τραχήλου είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατηγοριοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς σε κλινικά στάδια.
Κάθε στάδιο του καρκίνου θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται και από το αντίστοιχο ποσοστό επιβίωσης, με άλλα λόγια προσδόκιμου ζωής.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Ποια είναι η Θεραπεία;
Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου στο θυρεοειδή με την πραγματοποίηση ολικής θυρεοειδεκτομής (ολικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα), σε συνδυασμό ή μη με τους λεμφαδένες του τραχήλου (λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου) που εμφανίζουν μεταστάσεις, αποτελεί την ενδεδειγμένη και ιδανική θεραπεία για τον καρκίνο θυρεοειδούς.
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Μεταστάσεις
Ο καρκίνος θυρεοειδούς μπορεί να εμφανίσει μεταστάσεις, συνηθέστερα όπως προαναφέρθηκε στους λεμφαδένες του τραχήλου, ενώ σπανιότερα παρατηρούνται απομακρυσμένες μεταστάσεις.
Το μεταστατικό δυναμικό του καρκίνου θυρεοειδούς εξαρτάται σαφέστατα από τον ιστολογικό τύπο καθώς και από το διάστημα μεταξύ της έναρξης της νόσου και της διάγνωσης της.
Ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από την τάση του να εμφανίζει μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου, ενώ ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς και ο καρκίνος εκ κυττάρων Hürthle εμφανίζουν συχνότερα απομακρυσμένες μεταστάσεις τη στιγμή της διάγνωσής τους.
Ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζει μία επιθετικότερη συμπεριφορά και θα πρέπει να θεωρούνται σχεδόν βέβαιες οι μεταστάσεις του στους λεμφαδένες του τραχήλου τη στιγμή της διάγνωσης, ενώ συχνό φαινόμενο αποτελούν και οι απομακρυσμένες μεταστάσεις κατά τη διάγνωσή του.
Καρκίνος Θυρεοειδούς και Ιώδιο
Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό συγκεκριμένες ενδείξεις, ο καρκίνος του θυρεοειδούς απαιτεί τη συμπληρωματική μετεγχειρητική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Το ραδιενεργό ιώδιο στοχεύει στην πλήρη καταστροφή ενδεχόμενων, μη ορατών κατά τη χειρουργική επέμβαση, υπολειμμάτων θυρεοειδικού ιστού. Το υπόλειμμα αυτό μπορεί να αφορά τόσο το τοπικό (θυρεοειδής) όσο και το περιοχικό (τραχηλικοί λεμφαδένες) επίπεδο. Η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου συμβάλλει, συνεπώς, στην πλήρη εξάλειψη της νόσου και στην περαιτέρω βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.
Καρκίνος Θυρεοειδούς: Ποιο είναι το Προσδόκιμο Ζωής;
Το προσδόκιμο ζωής για τους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το στάδιο του καρκίνου, ο τύπος του καρκίνου, η ηλικία του ασθενούς αλλά η γενική κατάσταση της υγείας του.
Γενικότερα, ο καρκίνος θυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από μία πολύ καλή πρόγνωση, εφόσον η διάγνωση και η θεραπεία πραγματοποιηθούν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Βάσει, λοιπόν, του ιστολογικού τύπου του καρκίνου θυρεοειδούς έχουμε και το αντίστοιχο προσδόκιμο ζωής:
- Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς: 5 – ετής επιβίωση ≥ 99 %
- Θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς: 5 – ετής επιβίωση = 98 %
- Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς: 5 – ετής επιβίωση = 92 %
- Αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς: 5 – ετής επιβίωση = 11 %