Ραγάδα Πρωκτού

Τι είναι η ραγάδα πρωκτού;

Η ραγάδα πρωκτού ή ραγάδα δακτυλίου είναι ένα μικρό σκίσιμο ή σχισμή στο εσωτερικό τμήμα του πρωκτού ή πρωκτικού σωλήνα.

Η ραγάδα του πρωκτού αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες που προκαλούν πόνο στον πρωκτό καθώς και απώλειας αίματος στα κόπρανα (αίμα στα κόπρανα).

Η ραγάδα πρωκτού παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα μέσης ηλικίας, ενώ συχνά η διάγνωσή της καθυστερεί, καθώς τα συμπτώματά της αποδίδονται σε άλλες παθήσεις του πρωκτού.

Πως σχηματίζεται;

Η ραγάδα του πρωκτού ξεκινά ως ένα μικρό σκίσιμο στο εσωτερικό τμήμα του πρωκτού, το οποίο με την πάροδο του χρόνου εξακολουθεί να προκαλεί πόνο και απώλεια αίματος κατά την αφόδευση και με τον τρόπο αυτό καταλήγει ως μία χρόνια ραγάδα πρωκτού. Η χρόνια ραγάδα του δακτυλίου αναπτύσσεται έως και στο 40% των ασθενών με ραγάδα πρωκτού.

Η ανεπαρκής παροχή αίματος (ισχαιμία) στο δέρμα του πρωκτού αποτελεί έναν από τους δύο μηχανισμούς πρόκλησης της ραγάδας του πρωκτού. Πολλαπλές επιστημονικές έρευνες έχουν αναδείξει πως το δέρμα του πρωκτού κατά την οπίσθια επιφάνεια του πρωκτικού σωλήνα δέχεται λιγότερη από τη μισή αιματική ροή, συγκριτικά με το δέρμα της πρόσθιας επιφάνειας του πρωκτικού σωλήνα. Αυτή η ανεπαρκής αιματική ροή επιδεινώνεται περαιτέρω από το σπασμό του έσω σφιγκτήρα μυός του πρωκτού στην περιοχή της ραγάδας, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση ή την ανάσχεση της επούλωσης της ραγάδας του πρωκτού.

Ραγάδα Πρωκτού και Έσω Σφιγκτήρας Μυς

Πολλαπλές επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει πως οι ασθενείς με ραγάδα πρωκτού έχουν αυξημένη τονικότητα (μυϊκή ισχύ) στον έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού, σε σύγκριση με τους υγιείς ενήλικες.

Η αυξημένη τονικότητα ή υπερτονία του έσω σφιγκτήρα μυός του πρωκτού εμποδίζει περαιτέρω την προαναφερθείσα ανεπαρκή αιματική ροή στο δέρμα του οπίσθιου τμήματος του πρωκτού, με αποτέλεσμα την πρόκληση της ραγάδας του πρωκτού.

Ραγάδα Πρωκτού: Ποια αίτια την προκαλούν;

Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ραγάδας του πρωκτού προκαλούνται πρωτοπαθώς, δηλαδή δεν οφείλονται σε άλλες παθήσεις του πρωκτού. Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις ραγάδας του πρωκτού που οφείλονται σε άλλες καταστάσεις.

Στις πρωτοπαθείς αιτίες της ραγάδας πρωκτού περιλαμβάνονται:

• Η δυσκοιλιότητα
• Οι συχνές διάρροιες
• Ο φυσιολογικός τοκετός
• Ο πρωκτικός έρωτας

Επιπρόσθετα, οι παθήσεις του πρωκτού που μπορούν να δράσουν ως δευτεροπαθή αίτια για ραγάδα του πρωκτού περιλαμβάνουν:

• Ο καρκίνος του πρωκτού
• Ο έρπητας πρωκτού
• Η σύφιλη πρωκτού
• Τα χλαμύδια πρωκτού
• Η νόσος Crohn
• Η εξωπνευμονική φυματίωση
• Η σαρκοείδωση
• Η λευχαιμία
• Το HIV/AIDS

Ραγάδα Δακτυλίου: Που ακριβώς εντοπίζεται στον πρωκτό;

Η ραγάδα του πρωκτού μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε σημείο του πρωκτικού δακτυλίου.

Ωστόσο, με τον ασθενή να βρίσκεται σε ύπτια θέση, εάν θεωρήσουμε τον πρωκτικό δακτύλιο ως ένα ρολόι, η ραγάδα πρωκτού αναπτύσσεται:

• Στην 6^η ώρα του πρωκτού (συνηθέστερα)
• Στην 12^η ώρα του πρωκτού (λιγότερο συχνά)
• Σε οποιοδήποτε σημείο του πρωκτού (σπάνια)

Ραγάδα Πρωκτού: Ποια συμπτώματα προκαλεί;

Η ραγάδα του πρωκτού προκαλεί έντονα συμπτώματα, τα οποία υφίστανται όλες τις ώρες της ημέρας, αλλά επιδεινώνονται πολύ κατά την αφόδευση και αρκετές ώρες μετά από αυτήν.

Στα συμπτώματα που προκαλεί η ραγάδα του πρωκτού περιλαμβάνονται:

• Έντονος πόνος (άλγος) στον πρωκτό
• Αίσθηση καύσου και σκισίματος στον πρωκτό
• Κνησμός (φαγούρα) στον πρωκτό
• Αίμα στα κόπρανα

Ο πόνος στον πρωκτό που προκαλεί η ραγάδα του πρωκτού είναι έντονος κατά την αφόδευση, αλλά και μετά από αυτήν, και δίνει την αίσθηση ενός διαξιφιστικού πόνου, που μπορεί να παρομοιαστεί με αίσθημα σκισίματος με μαχαίρι στον πρωκτό. Δυστυχώς, ο πόνος αυτός επιμένει έντονα για αρκετές ώρες μετά την αφόδευση, με αποτέλεσμα να επηρεάζει την καθημερινότητα των ασθενών.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Για τη διάγνωση της ραγάδας πρωκτού είναι απαραίτητη η λήψη ενός σωστού και ολοκληρωμένου ιστορικού του ασθενούς. Η ύπαρξη συμπτωμάτων στο ιστορικό του ασθενούς που ομοιάζουν με αυτά της ραγάδας πρωκτού θέτουν τα θεμέλια της διάγνωσης.

Στη συνέχεια, η κλινική εξέταση του ασθενούς περιορίζεται μόνο στην επισκόπηση του πρωκτού για κάποια ορατή ραγάδα του δακτυλίου, διότι η δακτυλική εξέταση στους ασθενείς με οξεία ραγάδα πρωκτού αντενδείκνυται πλήρως, καθώς μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επίπονη και δυσάρεστη.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε πως η αδυναμία ανεύρεσης μίας ραγάδας σε ασθενείς με συμπτώματα που συνηγορούν υπέρ της ραγάδας του πρωκτού δεν αποκλείει τη διάγνωσή της.

Απαραίτητη, ωστόσο, προϋπόθεση για αυτό αποτελεί ο αποκλεισμός άλλων παθήσεων που εμφανίζουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της ραγάδας του πρωκτού και στις οποίες περιλαμβάνονται:

• Η πρωκταλγία
• Έλκος του πρωκτού
• Καρκίνος του πρωκτού
• Νόσος Crohn

Ραγάδα Πρωκτού: Ποια είναι η Θεραπεία;

Η συντηρητική αντιμετώπιση για τη ραγάδα πρωκτού με θεραπεία στο σπίτι ενδείκνυται απόλυτα στους ασθενείς με οξεία ραγάδα πρωκτού, καθώς μπορεί να θεραπεύσει το 50% των περιπτώσεων οξείας ραγάδας του πρωκτού.

Η συντηρητική θεραπεία της ραγάδας πρωκτού περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Τροποποίηση στη Διατροφή. Η διατροφή των ασθενών με ραγάδα πρωκτού θα πρέπει να τροποποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε οι κενώσεις να είναι μεν μαλακής σύστασης, αλλά σε καμία περίπτωση να μην εμφανίζουν οι ασθενείς διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
• Επιμελής καθαρισμός της περιοχής μετά από κάθε κένωση. Ο σχολαστικός καθαρισμός του πρωκτού και της περιπρωκτικής περιοχής μετά από κάθε κένωση είναι ύψιστης σημασίας και ιδανικά θα πρέπει να γίνεται με άφθονο χλιαρό νερό.
• Εφαρμογή τοπικής αναλγητικής αλοιφής. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης αλοιφής απαλλάσσει τους ασθενείς μόνο από τον πόνο που προκαλείται από τη ραγάδα του πρωκτού, για μερικές ώρες, μετά τις οποίες χρειάζεται επανάληψη της εφαρμογής της. Συνεπώς, η αναλγητική αλοιφή για τη ραγάδα πρωκτού δεν θεραπεύει τη ραγάδα, αλλά απαλύνει τον πόνο που προκαλείται από αυτή.
• Εφαρμογή ειδικών τοπικών κρεμών. Η θεραπεία για τη ραγάδα πρωκτού με ειδική φαρμακευτική κρέμα που εφαρμόζεται στην πάσχουσα περιοχή προσφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε αρκετούς ασθενείς. Οι εν λόγω κρέμες είναι αμιγώς φαρμακευτικές, καθώς περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες, οι οποίες είναι:
• Η τρινιτρική γλυκερίνη
• Η νιφεδιπίνη
• Η διλτιαζέμη

Όλες οι προαναφερθείσες φαρμακευτικές ουσίες δρουν μέσω της αγγειοδιαστολής (αύξησης της διαμέτρου των αγγείων), η οποία με τη σειρά της έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ποσότητας του αίματος που φθάνει στην πάσχουσα περιοχή και ως εκ τούτου την επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης της ραγάδας πρωκτού. Οι εν λόγω ουσίες αποτελούν ταυτόχρονα και καρδιολογικά φάρμακα που χορηγούνται για παθήσεις της καρδιάς, όπως επίσης και για τον έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης. Συνεπώς, οι ειδικές κρέμες για τη ραγάδα πρωκτού θα πρέπει να χορηγούνται με σύνεση και κατόπιν ιατρικής συνταγής, καθώς ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε αρκετούς ασθενείς, στις οποίες συγκαταλέγονται η ζάλη, η ναυτία, η υπόταση, οι πονοκέφαλοι και οι εξάψεις.

Ραγάδα Πρωκτού: Το Χειρουργείο ως Θεραπεία

Το χειρουργείο ως θεραπεία για τη ραγάδα του πρωκτού αποτελεί την οριστική μορφή θεραπείας των ασθενών με ραγάδα του δακτυλίου.

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την ιδανική μορφή θεραπείας για τις ακόλουθες περιπτώσεις ασθενών:

• Ασθενείς με οξεία ραγάδα πρωκτού που δεν ανταποκρίθηκαν στη συντηρητική θεραπεία και τις ειδικές κρέμες.
• Ασθενείς με χρόνια ραγάδα πρωκτού, εξαιτίας της συχνής μη ανταπόκρισής της στη συντηρητική θεραπεία, τις ειδικές φαρμακευτικές κρέμες και τις άλλες μορφές θεραπείας.

Το χειρουργείο για τη ραγάδα πρωκτού ονομάζεται πλάγια έσω σφιγκτηροτομή και αφορά, ουσιαστικά, στη διατομή του έσω σφιγκτήρα μυός του πρωκτού. Η διατομή αυτή του έσω σφιγκτήρα μυός πραγματοποιείται μέσω μίας εξαιρετικά μικρής οπής στο δέρμα πέριξ του πρωκτού, η οποία στο τέλος συγκλείεται με ενδοδερμική ραφή και ο ασθενής εξέρχεται της κλινικής μερικές ώρες αργότερα.

Το πλεονέκτημα της πλάγιας έσω σφιγκτηροτομής είναι η οριστική θεραπεία της ραγάδας του πρωκτού, μέσω της ελάττωσης του μυϊκού τόνου του υπερτονικού έσω σφιγκτήρα μυός.

Η σφιγκτηροτομή, ωστόσο, έχει και συγκεκριμένα μειονεκτήματα, με το κυρίαρχο να είναι το ενδεχόμενο της μετεγχειρητικής ακράτειας των ασθενών για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, κατά μείζονα λόγο στα αέρια και σπανίως στο στέρεο περιεχόμενο του εντέρου.

Για τους λόγους αυτούς, η επιλογή της πλάγιας έσω σφιγκτηροτομής ως θεραπείας της ραγάδας του πρωκτού θα πρέπει να πραγματοποιείται κατόπιν σχολαστικής ενημέρωσης των ασθενών και φυσικά αφού έχει προηγηθεί η εκτίμηση της τονικότητας και της μυϊκής ισχύος του σφιγκτηριακού μηχανισμού των ασθενών.

Ραγάδα Πρωκτού: Θεραπεία με Laser

Η θεραπεία της ραγάδας πρωκτού με Λέιζερ (Laser) αποτελεί μία σύγχρονη, εξαιρετικά ασφαλή, ανώδυνη και αναίμακτη θεραπεία των ασθενών με ραγάδα δακτυλίου.

Η ίνα του Laser διοχετεύει θερμική ενέργεια κατά απόλυτα ελεγχόμενο τρόπο, η οποία καυτηριάζει τόσο τη ραγάδα του πρωκτού όσο και τον υποκείμενο έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού, δίχως ωστόσο να τον καταστρέφει, με αποτέλεσμα την πλήρη επούλωση της ραγάδας και την αποφυγή του σπάνιου ενδεχομένου ακράτειας που συνοδεύει τη χειρουργική επέμβαση.

Στις μέρες μας, η ευρεία διάδοση του Laser έχει ως αποτέλεσμα η θεραπεία της ραγάδας πρωκτού με Laser να προσφέρεται στους ασθενείς σε εξαιρετικά χαμηλό κόστος.

Ραγάδα Πρωκτού: Θεραπεία με Botox (Μπότοξ)

Η θεραπεία της ραγάδας του πρωκτού με Μπότοξ (Botox) αποτελεί μία νέα μορφή θεραπείας για τους ασθενείς που πάσχουν από ραγάδα του δακτυλίου του πρωκτού.

Η θεραπεία με Botox πραγματοποιείται σε επίπεδο ιατρείου, δίχως συνήθως να απαιτείται η προσέλευση του ασθενούς στην κλινική. Ουσιαστικά, η αλλαντική τοξίνη του Botox εγχέεται με μία πολύ λεπτή βελόνα στον έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού, πέριξ της ραγάδας καθώς και σε άλλα σημεία. Το αποτέλεσμα της έγχυσης της τοξίνης του Botox είναι η ελάττωση της τονικότητας του έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού, με αποτέλεσμα την ταχύτατη επούλωση της ραγάδας του πρωκτού μετά την πάροδο μερικών ημερών.

Ραγάδα Πρωκτού και Διατροφή

Η διατροφή των ασθενών με ραγάδα πρωκτού οφείλει να τροποποιηθεί, τόσο κατά τη συντηρητική θεραπεία της ραγάδας όσο και μετά τη χειρουργείο ή τις υπόλοιπες μορφές θεραπείας.

Η τροποποίηση της διατροφής πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να εξασφαλίσει ότι τα κόπρανα θα είναι μαλακής σύστασης, ενώ ταυτόχρονα να αποφευχθεί η εμφάνιση διαρροιών ή δυσκοιλιότητας.

Συνεπώς, οι ασθενείς με ραγάδα πρωκτού θα πρέπει να ακολουθήσουν μία ειδική διατροφή, με τα ακόλουθα στοιχεία:

• Λήψη άφθονης ποσότητας νερού και υγρών, γενικότερα
• Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φρούτων και λαχανικών
• Κατανάλωση ικανής ποσότητας δημητριακών και πολύσπορων
• Αποφυγή τροφών που δρουν ερεθιστικά στο έντερο (καυτερές, παστές, όξινες τροφές, αλκοόλ, καρυκεύματα).

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου και η χειρουργική του ομάδα διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση ασθενών με ραγάδα του πρωκτού. Σε περίπτωση που εμφανίζετε συμπτώματα ραγάδας του δακτυλίου, επικοινωνήστε με τον χειρουργό για την έγκαιρη διάγνωση και τη σύγχρονη, εξατομικευμένη θεραπεία της πάθησής σας.

 

Ραγάδα Πρωκτού: Συχνές Ερωτήσεις