Κοιλιοκήλη

Τι είναι η κοιλιοκήλη;

Η κοιλιοκήλη αποτελεί μία κήλη που μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε σημείο στο κοιλιακό τοίχωμα. Συμπεριλαμβανομένων όλων των ειδών της, η κοιλιοκήλη αποτελεί μία συχνή κήλη. Εμφανίζεται συχνότερα στο ανδρικό, συγκριτικά με το γυναικείο φύλο, συνηθέστερα σε άτομα ηλικίας 20 – 55 ετών.

Το μέγεθος της κοιλιοκήλης ποικίλλει αναλόγως, βέβαια, της εντόπισής της και του είδους της και μπορεί να κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά έως και αρκετά εκατοστά.

Σύμφωνα με τον ορισμό της κήλης, η κοιλιοκήλη έχει ως αποτέλεσμα την προβολή ενός ή περισσοτέρων ενδοκοιλιακών οργάνων διαμέσου ενός ευένδοτου σημείου του κοιλιακού τοιχώματος.

Πως σχηματίζεται η κοιλιοκήλη;

Ο σχηματισμός της κοιλιοκήλης ξεκινά από ένα ευένδοτο – αδύναμο σημείο (εγκάρσια περιτονία) του κοιλιακού τοιχώματος. Διαμέσου, λοιπόν, του ελλειμματικού αυτού σημείου διέρχονται ένα ή και περισσότερα ενδοκοιλιακά όργανα.

Το περιεχόμενο της κοιλιοκήλης είναι συνηθέστερα το ενδοκοιλιακό λίπος – επίπλουν (κοιλιοκήλη με λίπος), ενώ σπανιότερα μπορεί να προβάλει το προ-περιτοναϊκό λίπος. Σε μία κοιλιοκήλη μεγάλου μεγέθους, ωστόσο, ενδέχεται να περιέχονται και αρκετές έλικες του εντέρου.

Ποια είναι τα αίτια της κοιλιοκήλης;

Η κοιλιοκήλη οφείλεται είτε στην προοδευτική χαλάρωση των μυοαπονευρωτικών κοιλιακών τοιχωμάτων, ιδιαίτερα κατά τη μέση γραμμή, είτε στην ανεπαρκή επούλωση των κοιλιακών τοιχωμάτων σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί, ωστόσο, στο παρελθόν σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλία (μετεγχειρητική κοιλιοκήλη).

Κυρίαρχο, λοιπόν, αίτιο για το σχηματισμό μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης αποτελεί η διαπύηση (επιμόλυνση) του παρελθόντος χειρουργικού τραύματος. Η διαπύηση του τραύματος οδηγεί, με τη σειρά του, σε ανεπαρκή επούλωση και κατά συνέπεια σε ελλειμματική ισχύ των κοιλιακών τοιχωμάτων.

Εκτός της προηγηθείσας χειρουργικής επέμβασης, υπάρχουν, ωστόσο, και άλλοι αίτια για το σχηματισμό κοιλιοκήλης. Αναλυτικότερα, στα αίτια αυτά περιλαμβάνονται:

• Το ανδρικό φύλο
• Η παχυσαρκία
• Η έντονη γυμναστική
• Η συχνή άρση βάρους
• Η βαριά χειρωνακτική εργασία
• Η εγκυμοσύνη
• Η χρόνια δυσκοιλιότητα
• Ο χρόνιος βήχας – Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Το κάπνισμα

Ποια είναι τα είδη της κοιλιοκήλης;

Αναλόγως της ανατομικής εντόπισης του μυοαπονευρωτικού ελλείμματος διακρίνουμε τα ακόλουθα είδη κοιλιοκήλης:

Τα είδη της Κοιλιοκήλης

• Πρωτοπαθής Κοιλιοκήλη: σχηματίζεται σε οποιοδήποτε σημείο του κοιλιακού τοιχώματος, σε άτομα που δεν έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλία.
• Μετεγχειρητική Κοιλιοκήλη: αναπτύσσεται σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλία, συνηθέστερα στη μέση γραμμή. Το μέγεθός της, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είναι αρκετά εκατοστά.

Μετεγχειρητική Κοιλιοκήλη

• Επιγαστρική Κήλη: κοιλιοκήλη που δημιουργείται στη μέση γραμμή άνωθεν του ομφαλού, μεταξύ του ομφαλού και της ξιφοειδούς απόφυσης του στέρνου.
• Κήλη Spiegel: αποτελεί μία σπάνια κοιλιοκήλη μικρού μεγέθους, που αναπτύσσεται επί τα εκτός της θήκης του ορθού κοιλιακού μυός.

Κοιλιοκήλη: Ποια συμπτώματα προκαλεί;

Η κοιλιοκήλη εμφανίζεται ως μία εντοπισμένη διόγκωση σε οποιοδήποτε σημείο της κοιλιακής χώρας, την οποία συνηθέστερα παρατηρεί ο ίδιος ο ασθενής. Το μέγεθος της διόγκωσης ποικίλει.

Η διόγκωση του σημείου της κοιλιοκήλης συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως:

• Ήπιο πόνο στο σημείο της κοιλιοκήλης
• Δυσφορία στο πάσχον σημείο, ιδιαίτερα κατά την ψηλάφησή του.

Το άλγος του πάσχοντος σημείου μπορεί να είναι εντονότερο σε περιπτώσεις κοιλιοκήλης με στενό αυχένα (έλλειμμα), όπως η επιγαστρική κήλη και η κήλη Spiegel.

Η εμφανισθείσα διόγκωση στο κοιλιακό τοίχωμα επιδεινώνεται με το πέρασμα της ημέρας και τη συσσώρευση σωματικής κόπωσης. Επιπροσθέτως, η άρση βάρους, ο έντονος βήχας ή ακόμη και η λήψη ενός πλούσιου γεύματος μπορούν να επιτείνουν τα συμπτώματα.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι της κοιλιοκήλης;

Η πλειοψηφία των ασθενών δεν εμφανίζει κάποιο ανησυχητικό σύμπτωμα ή κάποια επιπλοκή της κοιλιοκήλης όταν προσέρχεται στον ιατρό. Παρόλα αυτά, η ύπαρξη μίας κοιλιοκήλης υποκρύπτει συγκεκριμένους κινδύνους. Οι κίνδυνοι αυτοί εξαρτώνται τόσο από το μέγεθός της, όσο και από το εύρος του αυχένα της.

Έτσι, λοιπόν, η κοιλιοκήλη μπορεί να εμφανισθεί ως εξαιρετικά επώδυνη διόγκωση του κοιλιακού τοιχώματος, ενώ το περιεχόμενό της μπορεί να είναι αδύνατον να αναταχθεί εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας (μη ανατασσόμενη κοιλιοκήλη), κατάσταση η οποία χρήζει χειρουργικής παρέμβασης.

Κοιλιοκήλη και Περισφιγμένη Κοιλιοκήλη

Επιπρόσθετα, μία κοιλιοκήλη με στενό αυχένα μπορεί να οδηγήσει στην παγίδευση τμήματος του εντέρου εντός της κήλης και στον επακόλουθο επηρεασμό της αιμάτωσής του (περίσφιξη ή περισφιγμένη κοιλιοκήλη), κατάσταση που χρήζει επείγουσας χειρουργικής παρέμβασης, προκειμένου να προληφθεί η ισχαιμική νέκρωση και η επακόλουθη ρήξη του εντέρου.

Θα πρέπει, επίσης, να σημειώσουμε πως η μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών με κοιλιοκήλη έχει αποδειχθεί πως οδηγεί τελικά στην περαιτέρω διεύρυνση του ελλείμματος, γεγονός που μεταφράζεται σε δυσχερέστερη χειρουργική αποκατάστασή της.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η λήψη ιατρικού ιστορικού και η ενδελεχής κλινική εξέταση είναι, συνήθως, αρκετά για την ορθή διάγνωση της κοιλιοκήλης.

Η κλινική εξέταση του ασθενούς με υποψία κοιλιοκήλης θα πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται τόσο σε κατακεκλιμμένη όσο και σε όρθια στάση του σώματος. Η κλινική εξέταση θα αποκαλύψει την ύπαρξη μίας προβάλλουσας μάζας στην κοιλιακή χώρα. Επιπλέον, η ψηλάφηση των κοιλιακών τοιχωμάτων αποκαλύπτει το μέγεθος του ελλείμματός τους.

Η αξονική τομογραφία κοιλίας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες στους ασθενείς με κοιλιοκήλη, καθώς αναδεικνύει με απόλυτη ακρίβεια το μέγεθος του ελλείμματος καθώς και το περιεχόμενο της κοιλιοκήλης. Κατά συνέπεια, η αξονική τομογραφία είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο διαγνωστικό μέσο, καθώς συμβάλλει τα μέγιστα στον καθορισμό του εγχειρητικού πλάνου.

Αξονική Τομογραφία που αναδεικνύει Μετεγχειρητική Κοιλιοκήλη επί τα δεξιά της μέσης γραμμής, περιεχόμενο ενδοκοιλιακό λίπος. Με μωβ σκιαγραφείται ο αυχένας της μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης.

Ποια είναι η οριστική θεραπεία για την κοιλιοκήλη;

Η χειρουργική αποκατάσταση του κοιλιακού τοιχώματος με ταυτόχρονη τοποθέτηση πλέγματος αποτελεί, λοιπόν, τη σύγχρονη μέθοδο οριστικής θεραπείας της κοιλιοκήλης.

Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει πως η χειρουργική αποκατάσταση κάθε είδους κοιλιοκήλης σε ψυχρό χρόνο υπερέχει ξεκάθαρα της θεραπείας της επί της οξείας φάσης ανάπτυξης των επιπλοκών της.

Καθοριστικά στοιχεία μίας επιτυχούς χειρουργικής θεραπείας που εγγυάται άριστα μετεγχειρητικά αποτελέσματα και ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο υποτροπής της κοιλιοκήλης αποτελούν τόσο η γεφύρωση του μυοαπονευρωτικού χάσματος με τη χρήση πλέγματος, η οποία αποτελεί τη σύγχρονη μέθοδο αναφοράς για την αποκατάσταση των κηλών της κοιλιακής χώρας, όσο και η τοποθέτηση του πλέγματος στην κατάλληλη θέση, η οποία, ωστόσο, αξιολογείται σε κάθε ασθενή μεμονωμένα, λαμβάνοντας υπόψιν πολλαπλούς παράγοντες.

Ανοικτή Χειρουργική Επέμβαση ή Λαπαροσκοπική Αποκατάσταση Κοιλιοκήλης;

Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει πως η ανοικτή και η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κοιλιοκήλης με τη χρήση πλέγματος έχουν ισοδύναμα ποσοστά επιτυχίας όσον αφορά στην ορθή αποκατάσταση της κήλης και στην αποτροπή του ενδεχόμενου υποτροπής της.

Εντούτοις, η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κοιλιοκήλης υπερέχει ξεκάθαρα της ανοικτής μεθόδου, ιδιαίτερα όσον αφορά σε κοιλιοκήλες μεγάλου μεγέθους και θα πρέπει να προτιμάται, καθώς συνοδεύεται από πολλαπλά πλεονεκτήματα. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κοιλιοκήλης, έναντι της ανοικτής μεθόδου, περιλαμβάνουν:

• ελάχιστο έως απόντα μετεγχειρητικό πόνο
• μηδενική απώλεια αίματος
• ταχύτατη μετεγχειρητική ανάρρωση
• άμεση επιστροφή των ασθενών στην οικία τους
• ταχεία επάνοδος των ασθενών στις καθημερινές δραστηριότητες

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου και η χειρουργική του ομάδα διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στη λαπαροσκοπική αντιμετώπιση περιστατικών κοιλιοκήλης και μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης. Αν παρουσιάζετε συμπτώματα κοιλιοκήλης, επικοινωνήστε με τον ιατρό για εξατομικευμένη διάγνωση και αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης σας.