Βρογχοκήλη

Βρογχοκήλη: Ποιοι τύποι υπάρχουν; 

Η ενδημική βρογχοκήλη προσβάλλει το 10% ή και περισσότερο του πληθυσμού μίας ορισμένης γεωγραφικής περιοχής. Είναι αποτέλεσμα της ανεπάρκειας ή ακόμη και της έλλειψης ιωδίου στη διατροφή του πληθυσμού στην εν λόγω περιοχή.

Η σποραδική βρογχοκήλη αποτελεί τον συχνότερο τύπο. Αφορά στο 5% του ενήλικου πληθυσμού σε περιοχές με επαρκή πρόσληψη ιωδίου μέσω της διατροφής. Ένας συνδυασμός γενετικών καθώς και περιβαλλοντικών παραγόντων συμβάλλει στην εμφάνισή της.

Η οικογενής βρογχοκήλη εμφανίζει ισχυρή κληρονομική προδιάθεση, ενώ κάνει την εμφάνισή της, συνήθως, στα πρώτα έτη της ζωής. Η βαρύτητά της ποικίλλει από ήπιο υποθυρεοειδισμό έως και σοβαρό υποθυρεοειδισμό με συνοδό υπολειπόμενη σωματική και νοητική ανάπτυξη (κρετινισμός).

Σε περιπτώσεις ευμεγέθους βρογχοκήλης, ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να φτάσει ακόμη και εντός του ανώτερου μεσοθωρακίου (καταδυόμενη ή οπισθοστερνική βρογχοκήλη).

Ποια είναι τα αίτια;

Η διατροφική ανεπάρκεια του ιωδίου αποτελεί διεθνώς το συχνότερο αίτιο της βρογχοκήλης. Σε περιοχές με επαρκή διατροφική πρόσληψη ιωδίου, ωστόσο, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Graves αποτελούν τα συχνότερα αίτια δημιουργίας μιας βρογχοκήλης.

Βρογχοκήλη & θυρεοειδική λειτουργία

Η παρουσία βρογχοκήλης και η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα αποτελούν δύο ανεξάρτητες οντότητες. Με άλλα λόγια, τη βρογχοκήλη μπορεί να συνοδεύει είτε φυσιολογική είτε επηρεασμένη ορμονική λειτουργικότητα του θυρεοειδούς αδένα.

Τη μη τοξική βρογχοκήλη μπορεί να συνοδεύει είτε φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία (ευθυρεοειδισμός) είτε κάποια υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός).

Η τοξική βρογχοκήλη, αντιθέτως, χαρακτηρίζεται από υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υπερθυρεοειδισμός).

Βρογχοκήλη και όζοι θυρεοειδούς

Η βρογχοκήλη ξεκινά συνήθως ως μία διάχυτη διόγκωση του θυρεοειδούς, η οποία δεν εμφανίζει όζους (διάχυτη βρογχοκήλη).

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, η παραμονή του γενεσιουργού αιτίου της βρογχοκήλης επί μακρόν έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται ένας ή περισσότεροι όζοι θυρεοειδούς εντός της βρογχοκήλης.

Εξέλιξη της διάχυτης σε πολυοζώδη βρογχοκήλη

Στις περιπτώσεις εκείνες που εντός της βρογχοκήλης συνυπάρχουν πολλαπλοί όζοι θυρεοειδούς, η βρογχοκήλη ονομάζεται πλέον πολυοζώδης βρογχοκήλη.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών, η βρογχοκήλη δεν προκαλεί κάποια ειδικά συμπτώματα.

Το αυξημένο μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα μπορεί, ωστόσο, να προκαλέσει τοπικά πιεστικά φαινόμενα. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν την εμφάνιση βήχα, δύσπνοιας, δυσφαγίας ή ακόμη και βράγχους της φωνής (βραχνάδα) και είναι αποτέλεσμα της πίεσης της τραχείας, του οισοφάγου ή του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου, αντίστοιχα. Σπανιότερα, μία εξαιρετικά ευμεγέθης βρογχοκήλη μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση συνδρόμου Horner ή ακόμη και την παράλυση του σύστοιχου ημιδιαφράγματος, από την πίεση της σύστοιχης αυχενικής συμπαθητικής αλύσου ή του φρενικού νεύρου, αντίστοιχα. 

Οι ασθενείς με τοξική βρογχοκήλη εμφανίζουν τα συμπτώματα και σημεία του υπερθυρεοειδισμού. Αυτά περιλαμβάνουν την απώλεια σωματικού βάρους, τη νευρικότητα και τον τρόμο των άκρων, την αύξηση του καρδιακού ρυθμού (σφύξεων) με επακόλουθο αίσθημα παλμών, τη δυσανεξία στη ζέστη, την έντονη εφίδρωση, την αϋπνία, τη ξηροδερμία, τη τριχόπτωση, όπως επίσης και την αστάθεια και τις μεταβολές του εμμηνορρυσιακού κύκλου στις γυναίκες.

Ευμεγέθης βρογχοκήλη, ιδίως του αριστερού λοβού του θυρεοειδούς, με απώθηση της τραχείας προς τα δεξιά της μέσης γραμμής

Διάγνωση της βρογχοκήλης

Σε περιπτώσεις ενός εξαιρετικά ευμεγέθους θυρεοειδούς αδένα, η βρογχοκήλη είναι κλινικά ορατή μέσω της επισκόπησης. Ωστόσο, η διάγνωση της βρογχοκήλης ακολουθεί αυτή των όζων του θυρεοειδούς αδένα.

Η κλινική εξέταση του ασθενούς και η λήψη λεπτομερούς ιστορικού αποτελούν θεμέλια της διάγνωσης. Ακολούθως, ο ιατρός θα εκτιμήσει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα καθώς και τα ευρήματα του υπερηχογραφήματος του θυρεοειδούς αδένα και του τραχήλου.

Το υπερηχογράφημα αποτελεί την πλέον ευαίσθητη και ειδική εξέταση για τη διάγνωση της βρογχοκήλης. Στο υπερηχογράφημα, η βρογχοκήλη ξεκινά συνήθως ως διάχυτη (έλλειψη όζων). Ωστόσο, μετά την πάροδο διαφορετικού για κάθε ασθενή χρονικού διαστήματος, ακολουθεί η εμφάνιση όζων (πολυοζώδης βρογχοκήλη). Στην τελευταία περίπτωση, οι όζοι μπορεί να είναι συμπαγείς, κυστικοί ή μικτοί (κυστικοί με επιπρόσθετο συμπαγές στοιχείο).

Βρογχοκήλη και καρκίνος θυρεοειδούς

Πολυάριθμες δημοσιευμένες μελέτες έχουν εξετάσει την ενδεχόμενη συσχέτιση της βρογχοκήλης με τον καρκίνο θυρεοειδούς. Πιο συγκεκριμένα, διάφορες έρευνες έχουν παρατηρήσει ποσοστά υπόκρυψης καρκίνου θυρεοειδούς εντός μίας βρογχοκήλης από 3% έως ακόμη και 35%.

Το φαινόμενο αυτό είναι, κατά συνέπεια, εξαιρετικά σημαντικό στην περίπτωση της πολυοζώδους βρογχοκήλης. Στην περίπτωση αυτή, η ύπαρξη πολλαπλών όζων καθιστά δυσχερή έως και αδύνατη τη σύγχρονη παρακολούθηση καθώς και βιοψία όλων των όζων.

Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός πως στην περίπτωση μίας οπισθοστερνικής βρογχοκήλης, η διαγνωστική προσπέλαση των όζων εντός του μεσοθωρακίου είναι εξαιρετικά δυσχερής έως και αδύνατη. Ως εκ τούτου, η οπισθοστερνική βρογχοκήλη αποτελεί ένα ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την υπόκρυψη καρκίνου θυρεοειδούς.  

Την ενδεχόμενη υπόκρυψη καρκίνου θυρεοειδούς εντός μίας πολυοζώδους βρογχοκήλης έρχεται να αποκαλύψει η πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη μας εκ του Κέντρου Αριστείας στη Χειρουργική Ενδοκρινών Αδένων του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Αναλυτικότερα, η μελέτη συμπεριέλαβε 3233 ασθενείς και αποκάλυψε πως το 31.7% των ασθενών με πολυοζώδη βρογχοκήλη υπέκρυπτε καρκίνο θυρεοειδούς. Το θηλώδες μικροκαρκίνωμα (θηλώδης καρκίνος διαμέτρου ≤ 1 cm) ήταν ο συχνότερος, ενώ ο θηλώδης καρκίνος (διαμέτρου > 1 cm) ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος θυρεοειδούς που εντοπίστηκε. Διαβάστε περισσότερα για τα αποτελέσματα της μελέτης εδώ.

Ποια είναι η αποτελεσματική θεραπεία για τη βρογχοκήλη;

Η θεραπεία της βρογχοκήλης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ενώ περιλαμβάνει τη θυρεοειδεκτομή, όπως και τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν, εντούτοις, αποδείξει την ανωτερότητα της χειρουργικής θεραπείας (θυρεοειδεκτομή) έναντι του ραδιενεργού ιωδίου, όταν τη χειρουργική επέμβαση πραγματοποιεί χειρουργός εξειδικευμένος στη χειρουργική των ενδοκρινών αδένων, καθιστώντας τη ως τη θεραπεία εκλογής.

Χειρουργική αφαίρεση ευμεγέθους οπισθοστερνικής (καταδυόμενης) βρογχοκήλης

Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας

Οι ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης της βρογχοκήλης περιλαμβάνουν:

• Την παρουσία τοπικών πιεστικών φαινομένων (βήχας, δύσπνοια, δυσκαταποσία, βραχνάδα)
• Την ύπαρξη οπισθοστερνικής ή καταδυόμενης βρογχοκήλης (υψηλός κίνδυνος υπόκρυψης κακοήθειας)
• Την τοξική βρογχοκήλη (υπερέκκριση θυρεοειδικών ορμονών που προκαλούν υπερθυρεοειδισμό)
• Την πολυοζώδη βρογχοκήλη με παρουσία ύποπτων όζων θυρεοειδούς, οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια χειρουργικής αντιμετώπισης.
• Τη βρογχοκήλη με αποδεδειγμένη ύπαρξη καρκίνου θυρεοειδούς μετά από παρακέντηση διά λεπτής βελόνης (Fine Needle Aspiration – FNA) υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση και βιοψία.
• Τους αισθητικούς λόγους

Ο Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων Dr. Κωνσταντίνος Αποστόλου MD, MSc, PhD διαθέτει εμπειρία στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της βρογχοκήλης. Η μετεκπαίδευση του ιατρού στην εφαρμογή των πλέον σύγχρονων χειρουργικών τεχνικών εξασφαλίζει την προσφορά ασφαλούς και ανώδυνης θεραπείας σε όλους τους ασθενείς.

Απευθυνθείτε στον ιατρό, εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα ή για οποιοδήποτε ερώτημα σας απασχολεί.