Όζοι Θυρεοειδούς, Στρογγυλό Σχήμα και Καρκίνος Θυρεοειδούς: Μπορεί το σχήμα να προβλέψει τους κακοήθεις όζους;
Οι όζοι θυρεοειδούς αποτελούν εντοπισμένες διογκώσεις του θυρεοειδή αδένα. Οι όζοι θυρεοειδούς είναι στην πλειοψηφία τους καλοήθεις, ωστόσο σε ένα ποσοστό οι όζοι μπορεί να είναι κακοήθεις (καρκίνος θυρεοειδούς), οι οποίοι θα πρέπει να διαγνωστούν και να θεραπευτούν έγκαιρα.
Οι κακοήθεις όζοι θυρεοειδούς (καρκίνος θυρεοειδούς) ή οι όζοι που χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι για κακοήθεια εμφανίζουν συγκεκριμένα απεικονιστικά χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα, τα οποία περιλαμβάνουν:
- Την υποηχογένεια (υποηχογενής ή υπόηχος όζος)
- Την αυξημένη αγγείωση
- Τα ασαφή ή ανώμαλα όρια
- Την ύπαρξη αποτιτανώσεων εντός του όζου
- Το στρογγυλό σχήμα
Πως σχετίζεται το σχήμα του όζου με τον καρκίνο του θυρεοειδούς;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι όζοι του θυρεοειδούς έχουν στο υπερηχογράφημα ένα ωοειδές σχήμα, με την πλάτος τους να είναι μεγαλύτερο του ύψους τους, διαμορφώνοντας έναν λόγο ύψος / πλάτος < 0.8.
Διάφορες έρευνες έχουν κατά καιρούς διαπιστώσει πως οι κακοήθεις όζοι του θυρεοειδούς έχουν στρογγυλό σχήμα αντί για ωοειδές, με το ύψος του όζου να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του πλάτους, διαμορφώνοντας έτσι έναν λόγο ύψος / πλάτος ≥ 1 (taller than wide όζοι θυρεοειδούς).
Το στρογγυλό σχήμα του όζου αξιολογείται ιδανικά κατά την εγκάρσια απεικόνιση του θυρεοειδούς στο υπερηχογράφημα, παρά το γεγονός πως διάφορες μελέτες έχουν αποδείξει πως ένας κακοήθης όζος θυρεοειδούς διατηρεί το στρογγυλό του σχήμα ακόμη και κατά την υπερηχογραφική απεικόνιση του αδένα στον επιμήκη άξονα.
Ποια είναι η σημασία του στρογγυλού σχήματος του όζου;
Οι όζοι στρογγυλού σχήματος ή οι όζοι με ύψος αρκετά μεγαλύτερο του πλάτους τους αποτελούν εξ ορισμού ύποπτους όζους για την υπόκρυψη καρκίνου του θυρεοειδούς.
Το γεγονός αυτό αντανακλάται και από την αξιολόγηση του στρογγυλού σχήματος του όζου από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξινόμησης των Υπερηχογραφικών Χαρακτηριστικών των Όζων (EU–TIRADS), στο οποίο ένας όζος στρογγυλού σχήματος αποτελεί εξ ορισμού έναν όζο υψηλής επικινδυνότητας για καρκίνο θυρεοειδούς, και ως εκ τούτου συστήνεται η παρακέντηση του όζου αυτού, όταν το μέγεθος του υπερβαίνει το 1 εκ.
Μπορεί το σχήμα του όζου να προβλέψει τους κακοήθεις όζους θυρεοειδούς;
Η πρώτη προσπάθεια πρόβλεψης των κακοήθων όζων θυρεοειδούς με βάση το σχήμα τους δημοσιεύθηκε το 2002 και αποτέλεσε το έναυσμα για την περαιτέρω διερεύνηση του σχήματος των όζων ως παράγοντα κινδύνου.
Η έρευνα εκείνη απέδειξε πως το στρογγυλό σχήμα των όζων ή το ύψος του όζου που υπερβαίνει το πλάτος του, ήταν 92.5% ακριβές στην αναγνώριση των κακοήθων όζων θυρεοειδούς (Kim EK, Park CS, Chung WY, et al. New sonographic criteria for recommending fine-needle aspiration biopsy of nonpalpable solid nodules of the thyroid. AJR Am J Roentgenol. 2002;178(3): 687-691).
Έκτοτε, πολλαπλές έρευνες έχουν δει το φως της δημοσιότητας, επιβεβαιώνοντας τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης.
Η πλέον πρόσφατη έρευνα δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό “Otolaryngology – Head and Neck Surgery” και είχε ως στόχο να εξετάσει το κατά πόσο η μεταβολή του λόγου ύψος όζου / πλάτος όζου μπορούσε να προβλέψει τους κακοήθεις όζους θυρεοειδούς.
Η μελέτη συμπεριέλαβε 415 ασθενείς, με 448 συνολικά όζους του θυρεοειδούς, εκ των οποίων, στην ιστολογική εξέταση μετά τη χειρουργική αφαίρεσή τους, οι 185 ήταν καλοήθεις και οι 263 ήταν κακοήθεις όζοι.
Τα ευρήματα της μελέτης συνοψίζονται στα εξής:
- Οι κακοήθεις όζοι θυρεοειδούς είχαν σημαντικά μικρότερο μέγεθος από τους καλοήθεις όζους.
- Οι κακοήθεις όζοι είχαν συχνότερο στρογγυλό σχήμα ή μεγαλύτερο ύψος, σε σύγκριση με τους καλοήθεις όζους.
- Όσο αυξάνεται ο λόγος ύψος / πλάτος του όζου, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να είναι κακοήθης όζος.
- Οι όζοι με λόγο ύψος / πλάτος ≥ 1.0 είναι 3.1 φορές πιθανότερο να αφορούν σε κακοήθεις όζους, σε σύγκριση με τους όζους με λόγο < 1.0.
- Πιο συγκεκριμένα, οι όζοι με λόγο ύψος / πλάτος < 0.8 έχουν 40% μειωμένη πιθανότητα να αφορούν σε κακοήθεις όζους.
- Οι όζοι με λόγο 0.8 < ύψος / πλάτος < 1.0 έχουν πιθανότητα να αφορούν σε κακοήθεις όζους που καθορίζεται από τα υπόλοιπα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά τους και δεν επηρεάζεται σημαντικά από το σχήμα.
- Οι όζοι με λόγο 1.0 < ύψος / πλάτος < 1.5 έχουν 230 % αυξημένη πιθανότητα (2.3 φορές συχνότερα) να αφορούν σε κακοήθεις όζους.
- Οι όζοι με λόγο ύψος / πλάτος ≥ 1.5 έχουν 490 % αυξημένη πιθανότητα (4.9 φορές συχνότερα) να αφορούν σε κακοήθεις όζους.
Ανακεφαλαιώνοντας, ο λόγος ύψος / πλάτος του όζου αποτελεί μία σημαντική παράμετρο που θα πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν κατά την αξιολόγηση των όζων θυρεοειδούς. Η σημασία του σχήματος του όζου υπογραμμίζεται και από το γεγονός πως αρκετές φορές μπορεί από μόνο του να δικαιολογήσει και να κατευθύνει μία επιθετικότερη διαγνωστική προσέγγιση και ίσως θεραπεία των όζων που εμφανίζουν αυξημένο λόγο ύψους / πλάτους με φυσιολογικά, ωστόσο, τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά τους στο υπερηχογράφημα.
Η ερμηνεία του σχήματος του όζου θα πρέπει συνεπώς να πραγματοποιείται με ακρίβεια και προσοχή, καθώς μπορεί να μας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη φύση του όζου, καθοδηγώντας την περαιτέρω διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση μας.
Ο ιατρός και η ομάδα που τον πλαισιώνει πραγματοποιούν όλες τις επεμβάσεις της Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς, Παραθυρεοειδών και Επινεφριδίων), όπως και το σύνολο σχεδόν των χειρουργικών επεμβάσεων της γενικής χειρουργικής