Σπινθηρογράφημα Παραθυρεοειδών με Sestamibi
Τι είναι το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων;
Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων με Sestamibi αποτελεί μία εξέταση της πυρηνικής ιατρικής, στην οποία χορηγείται στους ασθενείς ειδική ραδιενεργή ουσία (ραδιοφάρμακο) για την απεικόνιση των παραθυρεοειδών αδένων.
Η λογική πίσω από την εφαρμογή του σπινθηρογραφήματος έγκειται στο γεγονός πως όσο περισσότερο λειτουργικός είναι ένας παραθυρεοειδής αδένας, τόσο περισσότερο θα συγκεντρώσει το ραδιοφάρμακο στο εσωτερικό του, με αποτέλεσμα να καθίσταται περισσότερο εμφανής στην απεικόνισή του με τη χρήση της γ-κάμερας.
Τι είναι το Sestamibi;
Το Sestamibi αποτελεί μία χημική ουσία, η οποία καθηλώνεται τόσο στο θυρεοειδή αδένα όσο και στους παραθυρεοειδείς αδένες. Η καθήλωση του Sestamibi, ωστόσο, είναι υψηλότερη στους παραθυρεοειδείς αδένες και δη στους υπερλειτουργούντες, σε σύγκριση με τον θυρεοειδή αδένα.
Το Sestamibi (MIBI) αποτελεί τη συχνότερη χρησιμοποιούμενη χημική ουσία για την απεικόνιση των παραθυρεοειδών αδένων. Για να γίνει, όμως, ορατό από την γ-κάμερα (κάμερα που ανιχνεύει την γ-ακτινοβολία), είναι απαραίτητη η συνένωση του Sestamibi με μία ραδιενεργή ουσία, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι το τεχνήτιο 99m (Tc99m). Ο συνδυασμός του τεχνητίου με το Sestamibi χρησιμοποιείται για την απεικόνιση των παραθυρεοειδών αδένων, με την εξέταση να ονομάζεται σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων με Tc99m–MIBI (Sestamibi).
Πως γίνεται το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδούς;
Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδούς με Sestamibi πραγματοποιείται μετά από ενδοφλέβια χορήγηση του ραδιοφαρμάκου (Tc99m-MIBI) στον ασθενή.
Ύστερα από την ενδοφλέβια χορήγησή του, η καθήλωση του ραδιοφαρμάκου στους παραθυρεοειδείς αδένες και πιο συγκεκριμένα σε έναν ή περισσότερους υπερλειτουργούντες παραθυρεοειδείς αδένες, αξιολογείται μέσω της απεικόνισης του συνόλου του τραχήλου και του συνόλου του μεσοθωρακίου, με τη χρήση της γ-κάμερας.
Η αξιολόγηση της καθήλωσης του ραδιοφαρμάκου πραγματοποιείται σε 2 χρονικές στιγμές (σπινθηρογράφημα διπλής φάσης) μετά την ενδοφλέβια χορήγησή του:
- Στα 15 – 60 λεπτά μετά την χορήγηση, καθώς και
- Στα 90 – 150 λεπτά μετά την χορήγηση.
Τα πλεονεκτήματα που κατέχει το σπινθηρογράφημα διπλής φάσης, σε σύγκριση με το σπινθηρογράφημα μονής φάσης, είναι πως προσφέρει υψηλότερη ακρίβεια στη διάγνωση κάποιου υπερλειτουργούντα παραθυρεοειδούς αδένα, όπως επίσης το γεγονός πως διαγνωστική του ακρίβεια δεν επηρεάζεται σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για τον θυρεοειδή.
Συνεπώς, ο υπερλειτουργών ή οι υπερλειτουργούντες παραθυρεοειδείς αδένες καθηλώνουν το ραδιοφάρμακο σε μεγαλύτερο βαθμό, σε σύγκριση με τους φυσιολογικούς παραθυρεοειδείς αδένες και με τον τρόπο αυτό ξεχωρίζουν στην απεικόνιση του σπινθηρογραφήματος.
Ποιες μορφές απεικόνισης υπάρχουν στο σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών;
Η καθήλωση του ραδιοφαρμάκου και η ανάδειξη των παραθυρεοειδών αδένων είναι δυνατόν να απεικονισθούν με 2 μεθόδους:
- Την επίπεδη (απλή) απεικόνιση
- Την τρισδιάστατη απεικόνιση (SPECT) παραθυρεοειδών.
Εικόνα από ασθενή μας, στον οποία το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών ανέδειξε την παρουσία ενός αδενώματος του δεξιού άνω παραθυρεοειδούς αδένα σε έκτοπη θέση.
Η τρισδιάστατη απεικόνιση είναι διαγνωστικά ανώτερη της απλής απεικόνισης τόσο σε ακρίβεια όσο και στον καθορισμό κάποιου πιθανού αδενώματος παραθυρεοειδούς αδένα, ενώ ο συνδυασμός της με την αξονική τομογραφία (CT), το επονομαζόμενο SPECT/CT προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια.
Πότε πραγματοποιείται το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων;
Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Sestamibi πραγματοποιείται σε περιπτώσεις ασθενών που πάσχουν από υπερπαραθυρεοειδισμό, συνηθέστερα από πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, ως μία μέθοδος εντοπισμού του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα.
Η ανάδειξη κάποιου παραθυρεοειδούς αδένα που καθηλώνει το ραδιοφάρμακο σε βαθμό μεγαλύτερο αυτού των υπόλοιπων παραθυρεοειδών αδένων θέτει τη διάγνωση του αδενώματος του παραθυρεοειδούς, η οποία εντούτοις οφείλει να επιβεβαιωθεί μέσω, τουλάχιστον μίας ακόμη, απεικονιστικής εξέτασης, εκ των οποίων το υπερηχογράφημα του τραχήλου αποτελεί τη συνηθέστερη.
Ποια πλεονεκτήματα χαρακτηρίζουν το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδούς;
Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδούς αποτελεί μία εξαιρετική διαγνωστική μέθοδο για τον εντοπισμό κάποιου αδενώματος παραθυρεοειδούς αδένα, σε ασθενείς στους οποίους έχει ήδη τεθεί η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού. Στα πλεονεκτήματα του σπινθηρογραφήματος περιλαμβάνονται:
- Η δυνατότητα να απεικονίσει αποτελεσματικά κάποιο αδένωμα παραθυρεοειδούς αδένα που εντοπίζεται σε ανατομική θέση που δεν είναι ορατή από το υπερηχογράφημα.
- Η δυνατότητα να αποκαλύψει ένα έκτοπο αδένωμα παραθυρεοειδούς, είτε το έκτοπο αδένωμα αφορά σε έναν εκ των τεσσάρων παραθυρεοειδών αδένων είτε αφορά σε κάποιον υπεράριθμο παραθυρεοειδή. Αυτό καθίσταται εξαιρετικά χρήσιμο στην περίπτωση που κάποιο έκτοπο αδένωμα παραθυρεοειδούς εντοπίζεται στον θώρακα, στον οποίο το υπερηχογράφημα διαθέτει χαμηλή διαγνωστική ακρίβεια.
- Η δυνατότητα αξιολόγησης της λειτουργικότητας κάποιου παραθυρεοειδούς αδένα που έχει αυτομεταμοσχευθεί είτε στον τράχηλο είτε στο αντιβράχιο (σε ασθενείς με δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό).
- Η χαμηλή έκθεση του ασθενούς και των οικείων του σε ιονίζουσα ακτινοβολία.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα του σπινθηρογραφήματος παραθυρεοειδών;
Αναμφίβολα, το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων με Sestamibi χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα μειονεκτήματα και περιορισμούς, στα οποία περιλαμβάνονται:
- Η πιθανότητα ψευδώς θετικού αποτελέσματος και ως εκ τούτου η δυσκολία αξιολόγησης του αποτελέσματός του σε ασθενείς με πολλαπλούς όζους θυρεοειδούς, τα οποία, ωστόσο, επιλύονται με τη χορήγηση διπλού ραδιοφαρμάκου (1 για τους παραθυρεοειδείς και 1 για τον θυρεοειδή αδένα).
- Η δυσκολία αξιολόγησης του αποτελέσματός του σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για τον θυρεοειδή αδένα, η οποία επιλύεται με την εφαρμογή του σπινθηρογραφήματος διπλής φάσης.
- Η περιορισμένη διαγνωστική ευαισθησία και ακρίβεια σε ασθενείς με νόσο περισσότερων του ενός παραθυρεοειδών αδένων.
- Η περιορισμένη διαγνωστική ευαισθησία του σε πάσχοντες παραθυρεοειδείς αδένες μικρού μεγέθους, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω όσο το μέγεθος του παραθυρεοειδούς αδένα μειώνεται.
Σπινθηρογράφημα Παραθυρεοειδών: Ποια προετοιμασία απαιτείται;
Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Tc99m–MIBI δεν απαιτεί κάποια ειδική προετοιμασία των ασθενών, όσον αφορά στη διατροφή τους και στις καθημερινές συνήθειες τους.
Οι ασθενείς, ωστόσο, που λαμβάνουν κάποια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να τροποποιήσουν την αγωγή τους. Πιο συγκεκριμένα:
- Οι ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή με βιταμίνη D ή ασβεστιομιμητικά φάρμακα θα πρέπει να διακόψουν τη φαρμακευτική αγωγή για ένα διάστημα 2 εβδομάδων πριν το σπινθηρογράφημα.
- Οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για τον θυρεοειδή αδένα και θα υποβληθούν σε μονής φάσης σπινθηρογράφημα θα πρέπει να διακόψουν τη θεραπεία τους για τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν το σπινθηρογράφημα, πάντοτε υπό τις οδηγίες του/της θεράποντος ενδοκρινολόγου. Εναλλακτικά, οι ασθενείς αυτοί μπορούν να συνεχίσουν τη φαρμακευτική αγωγή τους, με την προϋπόθεση να υποβληθούν σε σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών διπλής φάσης.
Τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς μετά το σπινθηρογράφημα;
Οι ασθενείς τις πρώτες ημέρες μετά το σπινθηρογράφημα θα πρέπει να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή:
- Στην λήψη μεγάλης ποσότητας ύδατος και υγρών, με στόχο την ταχύτερη αποβολή του ραδιοφαρμάκου από το σώμα.
- Στην αποφυγή της άμεσης επαφής με εγκύους, μικρά παιδιά και στενό οικογενειακό περιβάλλον για τις πρώτες 2 ημέρες μετά το σπινθηρογράφημα.
- Στην διατήρηση μίας απόστασης τουλάχιστον 2 μέτρων από τους συγκατοίκους.
- Για τις γυναίκες που θηλάζουν, ο θηλασμός θα πρέπει να αποφευχθεί για τις πρώτες 24 ώρες μετά το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων.
Ο χειρουργός και η ομάδα που τον πλαισιώνει πραγματοποιούν όλες τις επεμβάσεις της Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς, Παραθυρεοειδών και Επινεφριδίων), όπως και το σύνολο των χειρουργικών επεμβάσεων της Γενικής Χειρουργικής και της Χειρουργικής Ογκολογίας.
