Τα βλεννώδη κυστικά νεοπλάσματα (Mucinous Cystic Neoplasms – MCNs) αποτελούν τα συχνότερα κυστικά νεοπλάσματα του παγκρέατος, με τη μέση ηλικία διάγνωσής τους να κυμαίνεται από τα 40 έως τα 50 έτη.
Παρατηρούνται 10 φορές συχνότερα στο γυναικείο συγκριτικά με το ανδρικό φύλο, και εμφανίζονται σχεδόν αποκλειστικά στο σώμα και την ουρά του οργάνου, ενώ σπανίως ενδέχεται να εμφανιστούν στην κεφαλή του παγκρέατος.
Μακροσκοπικά χαρακτηρίζονται ως ευμεγέθεις, καλώς αφοριζόμενες κυστικές μάζες, με ή χωρίς λεπτά εσωτερικά διαφράγματα και βλεννώδες περιεχόμενο.
Η βιολογική συμπεριφορά τους ποικίλλει από πλήρως καλοήθη έως άκρως κακοήθη βλεννώδη κυστικά νεοπλάσματα, γεγονός που επιβάλλει την ορθή διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπισή τους.
Κλινική εικόνα
Η νόσος εμφανίζεται κλινικά με την παρουσία μη ειδικών συμπτωμάτων και σημείων, όπως με την εμφάνιση άλγους στο επιγάστριο ή και στην οσφύ, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται από ένα αίσθημα πρόωρου κορεσμού κατά τη λήψη τροφής καθώς και από μία ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους.
Διαγνωστική προσέγγιση
Η διαγνωστική προσέγγιση της νόσου ξεκινά με την κλινική εξέταση του ασθενούς και τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού.
Η αξονική τομογραφία αποτελεί την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της νόσου. Τα βλεννώδη κυστικά νεοπλάσματα εμφανίζουν συγκεκριμένα απεικονιστικά χαρακτηριστικά, όπως η πιθανή παρουσία ολιγάριθμων εσωτερικών διαφραγμάτων, καθώς και η ενδεχόμενη παρουσία περιφερικής ασβεστοποίησης.
Θα πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί πως η αξονική τομογραφία δεν δύναται πάντοτε να διακρίνει τα καλοήθη από τα κακοήθη βλεννώδη κυστικά νεοπλάσματα με απόλυτη ειδικότητα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες συνυπάρχουν απεικονιστικά σημεία ενδεικτικά κακοήθους βιολογικής συμπεριφοράς, όπως η παρουσία περιφερικής ασβεστοποίησης δίκην κελύφους αυγού ή νεοπλασμάτων μεγάλου μεγέθους.
Επί διαγνωστικής αμφιβολίας, η διενέργεια ενδοσκοπικού υπερηχοτομογραφήματος (Endoscopic Ultrasound – EUS) με σύγχρονη αναρρόφηση του περιεχομένου της κύστης διά λεπτής βελόνης (Fine Needle Aspiration – FNA) δύναται να προσφέρει επιπρόσθετες διαγνωστικές πληροφορίες, επιβεβαιώνοντας τη διάγνωση της νόσου, καθώς το περιεχόμενο των βλεννωδών κυστικών νεοπλασμάτων χαρακτηρίζεται από την παρουσία βλέννης καθώς και από υψηλά επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) (CEA > 192 ng/ml).
Θεραπευτική προσέγγιση
Δεδομένης της δυνητικά κακοήθους βιολογικής συμπεριφοράς τους όπως και της αυξημένης πιθανότητας κακοήθους εξαλλαγής των καλοήθων βλαβών, η θεραπευτική αντιμετώπιση εκλογής των βλεννωδών κυστικών νεοπλασμάτων του παγκρέατος συνίσταται στη χειρουργική εξαίρεσή τους επί υγιών ορίων.
