Η στάση της χολής εντός της χοληδόχου κύστης καθώς και η αυξημένη συγκέντρωσή της σε χοληστερόλη και χολικά άλατα αποτελούν τους κυρίαρχους προδιαθεσικούς παράγοντες καθίζησης των συστατικών της, με τελικό αποτέλεσμα το σχηματισμό χολολίθων.
Ωστόσο, η προδιάθεση κάποιων ατόμων για τη δημιουργία χολολίθων όπως και αποτελεσματικών μέτρων αποφυγής δημιουργίας τους παραμένουν υπό διερεύνηση.
Οι χολόλιθοι δύνανται να υπάρχουν σιωπηλά εντός της χοληδόχου κύστης για χρονικό διάστημα αρκετών ετών. Το γεγονός αυτό εξηγεί τη συχνή ανακάλυψή τους ως τυχαίο εύρημα κατά την πραγματοποίηση απεικονιστικών εξετάσεων της κοιλίας για άλλους λόγους.
Η δίοδος ενός ή και περισσοτέρων χολολίθων εντός του κοινού χοληδόχου πόρου με αποτέλεσμα την απόφραξή του ονομάζεται χοληδοχολιθίαση, η οποία αν παραμείνει για χρονικό διάστημα επαρκές για την υπερανάπτυξη μικροβίων οδηγεί στην εμφάνιση της οξείας χολαγγειίτιδας, κατάστασης ιδιαίτερα σοβαρής και απειλητικής για τη ζωή.
Η Escherichia coli, οι εντερόκοκκοι (Enterococcus spp.), η Klebsiella και τα εντεροβακτηριακά είδη αποτελούν τους συχνότερους μικροβιακούς παράγοντες πρόκλησης της οξείας χολαγγειίτιδας.
Κλινική εικόνα
Η οξεία χολαγγειίτιδα εμφανίζεται κλινικά με την κλασική τριάδα των συμπτωμάτων και σημείων της, δηλαδή του έντονου άλγους στο δεξιό υποχόνδριο, του ικτέρου και του πυρετού (τριάδα του Charcot).
Η σύγχρονη παρουσία σημείων του σοκ, δηλαδή της χαμηλής αρτηριακής πίεσης, της ταχυκαρδίας και του επηρεασμένου επιπέδου συνείδησης του ασθενούς συνιστούν την πεντάδα του Reynolds, η οποία υποδηλώνει την παρουσία σηπτικού σοκ χολαγγειακής αιτιολογίας, με επακόλουθη αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα.
Διαγνωστική προσέγγιση
Η διαγνωστική προσέγγιση του ασθενούς ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και ενδελεχούς κλινικής εξέτασης.
Η διάγνωση της οξείας χολαγγειίτιδας βασίζεται κατά κύριο λόγο στα κλινικά και δευτερευόντως στα απεικονιστικά ευρήματα. Το υπερηχογράφημα θα αναδείξει την ύπαρξη διάτασης του εξωηπατικού χοληφόρου δένδρου κεντρικότερα του σημείου απόφραξης, συχνά με τη σύγχρονη παρουσία αέρα εντός του χοληφόρου δένδρου.
Σε περιπτώσεις, ωστόσο, βαρείας οξείας χολαγγειίτιδας μετά συνοδού οξείας παγκρεατίτιδας, κατά τις οποίες υπάρχει υψηλή πιθανότητα ύπαρξης ενσφηνωμένου χολολίθου, η ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP) αποτελεί τόσο την απεικονιστική εξέταση εκλογής, όσο και την ενδεδειγμένη μέθοδο θεραπευτικής αντιμετώπισής της.
Θεραπευτική προσέγγιση
Οι ασθενείς με οξεία χολαγγειίτιδα θα πρέπει αρχικά να αντιμετωπισθούν με ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ευρέως φάσματος αντιμικροβιακής αγωγής. Την ύφεση της μικροβιακής φλεγμονής ακολουθεί η διενέργεια ενδοσκοπικής παλίνδρομης χολαγγειοπαγκρεατογραφίας (ERCP), η οποία επιτυγχάνει την αφαίρεση των χολολίθων εκ του κοινού χοληδόχου πόρου, ύστερα από την οποία η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή θα απαλλάξει οριστικά τον ασθενή από τους χολολίθους, οι οποίοι αποτελούν το γενεσιουργό αίτιο της νόσου.
