Τι είναι ο οισοφάγος Barrett;
Από φυσιολογικής άποψης, ο βλεννογόνος του οισοφάγου (το εσωτερικό τοίχωμά του) έχει συγκεκριμένη μικροσκοπική μορφολογία, συνίσταται δηλαδή σε πλακώδες επιθήλιο. Ο οισοφάγος Barrett ή εντερική μεταπλασία του οισοφάγου αποτελεί την παθολογική κατάσταση της αντικατάστασης (μεταπλασίας) του φυσιολογικού πλακώδους επιθηλίου του κατώτερου τμήματος του οισοφάγου από κυλινδρικό επιθήλιο.
Η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου στον κατώτερο οισοφάγο για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελεί τον γενεσιουργό παράγοντα του οισοφάγου Barrett.
Οισοφάγος Barrett και Καρκίνος Οισοφάγου
Όπως προαναφέρθηκε, η νόσος ξεκινά με την εμφάνιση μεταπλασίας στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου. Ωστόσο, η συνεχής έκθεση του νέου επιθηλίου στο γαστρικό περιεχόμενο έχει ως αποτέλεσμα την προοδευτική εμφάνιση δυσπλασίας του επιθηλίου, η οποία αποτελεί μία προκαρκινική κατάσταση και ως εκ τούτου συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου.
Διεθνείς επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει πως ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου σε ασθενείς με οισοφάγο Barrett είναι 40 φορές υψηλότερος εκείνου του γενικού πληθυσμού, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της νόσου τίθεται μετά από ενδοσκόπηση του οισοφάγου και του στομάχου (οισοφαγογαστροσκόπηση) και τη λήψη πολλαπλών βιοψιών από το μεταπλαστικό επιθήλιο.
Ακολούθως, η βαρύτητα της νόσου ταξινομείται με βάση τα ευρήματα της ιστοπαθολογικής εξέτασης ως ακολούθως:
- Εντερική μεταπλασία, άνευ δυσπλασίας
- Δυσπλασία χαμηλού βαθμού
- Δυσπλασία ενδιαμέσου βαθμού
- Δυσπλασία υψηλού βαθμού
Θεραπευτική προσέγγιση
Η θεραπευτική προσέγγιση της νόσου εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή με βάση τη βαρύτητα της νόσου και στοχεύει αφενός στην εξάλειψη του γενεσιουργού παράγοντά της (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) και αφετέρου στην αποκατάσταση του φυσιολογικού βλεννογόνου του κατώτερου τμήματος του οισοφάγου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί πως για τους ασθενείς με οισοφάγο Barrett που εμφανίζουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εξαιτίας ανατομικών διαταραχών του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της νόσου.
Οι ασθενείς με οισοφάγο Barrett με απλή εντερική μεταπλασία ή με χαμηλόβαθμη δυσπλασία δύνανται να αντιμετωπισθούν είτε με φαρμακευτική αγωγή που στοχεύει στην ελάττωση της οξύτητας του γαστρικού υγρού (αναστολείς της αντλίας πρωτονίων – PPIs) είτε χειρουργικά με την πραγματοποίηση κάποιας αντιπαλινδρομικής επέμβασης. Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει την ανωτερότητα της χειρουργικής θεραπείας έναντι της φαρμακευτικής όσον αφορά στην ελάττωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και συνεπώς στην αποκατάσταση του φυσιολογικού βλεννογόνου του κατώτερου οισοφάγου στους ασθενείς αυτούς.
Σε ασθενείς με οισοφάγο Barrett με συνοδό μετρίου ή υψηλού βαθμού δυσπλασία, η χειρουργική θεραπεία σε συνδυασμό με την ενδοσκοπική καταστροφή του δυσπλαστικού βλεννογόνου από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο αποτελούν τη μέθοδο εκλογής, προσφέροντας άριστα αποτελέσματα και αποτρέποντας την πρόοδο της δυσπλασίας σε καρκίνο του οισοφάγου.
Σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς με οισοφάγο Barrett θα πρέπει να παρακολουθούνται με οισοφαγογαστροσκόπηση σε τακτική βάση σε άλλοτε άλλα χρονικά διαστήματα, εξαρτώμενα από τη βαρύτητα της νόσου, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση της θεράπουσας γαστρεντερολογικής ομάδας.
