Τι είναι ο καρκίνος παγκρέατος;

Ο καρκίνος του παγκρέατος (αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος) αποτελεί τον ένατο πιο συχνό καρκίνο παγκοσμίως, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες, ενώ είναι ο τέταρτος καρκίνος παγκοσμίως σε θανάτους. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι ελαφρώς μεγαλύτερη στο ανδρικό συγκριτικά με το γυναικείο φύλο, με τη μέση ηλικία διάγνωσης της νόσου να είναι τα 72 έτη

Από γενετικής άποψης, μόνο ένα μικρό ποσοστό του καρκίνου του παγκρέατος οφείλεται σε κληρονομούμενους γενετικούς παράγοντες, με άλλα λόγια σε «ελαττωματικά» γονίδια τα οποία πέρασαν από τους γονείς στα παιδιά και τα οποία θα προκαλέσουν την εμφάνιση της νόσου.

Η πλειοψηφία των περιπτώσεων συνίσταται σε σποραδικές περιπτώσεις  καρκίνου του παγκρέατος. Στις περιπτώσεις αυτές, δεν κληρονομείται κάποιο ελαττωματικό γονίδιο από τους γονείς στα παιδιά, αλλά κάποιος συνδυασμός γονιδίων εμφανίζει μία αλλοίωση σε κάποια στιγμή της ζωής (μετάλλαξη), με τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση της νόσου.

καρκινος παγκρεατος
 
καρκινος παγκρεατος γονιδια σταδια

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου περιλαμβάνουν τόσο περιβαλλοντικούς όσο και γενετικούς παράγοντες. Αναλυτικότερα, στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται:

  • Ανδρικό φύλο
  • Κάπνισμα
  • Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
  • Χρόνια παγκρεατίτιδα
  • Κληρονομικότητα (οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση – σύνδρομο FAP, κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού – σύνδρομο Lynch, σύνδρομο Peutz – Jeghers, κυστική ίνωση, οικογενής παγκρεατίτιδα).

Κλινική εικόνα

Ο καρκίνος του παγκρέατος εμφανίζεται κλινικά με την παρουσία μη ειδικών συμπτωμάτων και σημείων, γεγονός που ευθύνεται για τη συχνή ανακάλυψή του σε σχετικά προχωρημένο στάδιο. Η νόσος δύναται να εκδηλωθεί με την εμφάνιση άλγους στο επιγάστριο ή και στην οσφύ, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται από ένα αίσθημα πρόωρου κορεσμού κατά τη λήψη τροφής καθώς και από μία ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους.

Σε αντίθεση με τις βλάβες που εντοπίζονται στο σώμα ή την ουρά του οργάνου, οι βλάβες της κεφαλής ή της αγκιστροειδούς απόφυσης  προκαλούν στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων την εμφάνιση ικτέρου (κίτρινη χρώση του δέρματος και των επιπεφυκότων).

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η νόσος παρουσιάζεται συχνά με την αιφνίδια εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη. Συνεπώς, η εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη σε ηλικιωμένα άτομα, ειδικά όταν συνοδεύεται από την παρουσία κοιλιακού άλγους και ανεξήγητης απώλειας σωματικού βάρους, θα πρέπει να εγείρει την κλινική υποψία του αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος και θα πρέπει να καταβάλλεται κάθε διαγνωστική προσπάθεια για τον έγκαιρο αποκλεισμό ή την επιβεβαίωση της νόσου.

παγκρεας εντοπιση
 
ικτερος καρκινος παγκρεατος

 

Διαγνωστική προσέγγιση & Σταδιοποίηση

Η διαγνωστική προσέγγιση της νόσου ξεκινά με την κλινική εξέταση του ασθενούς και τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού.

Η αξονική τομογραφία (Multidetector three phase CT scan – MDCT) αποτελεί την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της νόσου, με τη διαγνωστική ευαισθησία της να ανέρχεται στο 85%.

Σπανιότερα, επί υπάρξεως διαγνωστικής αμφιβολίας, η διενέργεια ενδοσκοπικού υπερηχοτομογραφήματος (Endoscopic Ultrasound – EUS) με ή χωρίς τη σύγχρονη πραγματοποίηση βιοψίας της βλάβης διά λεπτής βελόνης (Fine Needle Aspiration Biopsy – FNAB) δύναται να προσφέρει επιπρόσθετες διαγνωστικές πληροφορίες, επιβεβαιώνοντας τη διάγνωση της νόσου.

Συνεπώς, η διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος τίθεται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων βάσει των κλινικών και απεικονιστικών ευρημάτων δίχως την ανάγκη βιοψίας της ύποπτης βλάβης.

Διάφοροι καρκινικοί δείκτες στο αίμα έχουν συσχετισθεί με τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, εκ των οποίων το καρκινικό αντιγόνο 19-9 (CA 19-9) αποτελεί τον πιο ευαίσθητο και ειδικό δείκτη για τη νόσο. Θα πρέπει, ωστόσο, να τονισθεί πως στο 10 – 15% των περιπτώσεων παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος δεν παρατηρείται αύξηση του CA 19-9, το οποίο συνεπάγεται πως η ανίχνευση του CA 19-9 εντός φυσιολογικών επιπέδων δεν δύναται να αποκλείσει με απόλυτη ασφάλεια την ύπαρξη της νόσου. Ως εκ τούτου, το καρκινικό αντιγόνο 19-9 αποτελεί ένα χρήσιμο δείκτη για τη θεραπευτική ανταπόκριση του ασθενούς και την έγκαιρη ανίχνευση πιθανής υποτροπής της νόσου.

Την διάγνωση της νόσου ακολουθεί η σταδιοποίησή της, η οποία θα καθορίσει τόσο την έκταση της νόσου όσο και την ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπισή της.

Στάδια του Καρκίνου Παγκρέατος

Η έκταση της νόσου, η διασπορά της με άλλα λόγια, αξιολογείται τόσο σε τοπικό (πάγκρεας και γειτονικά όργανα – παράμετρος Τ) και περιοχικό (περιοχικοί λεμφαδένες – παράμετρος Ν) όσο και σε απομακρυσμένο επίπεδο (παρουσία ή απουσία μεταστάσεων – παράμετρος Μ). Η ορθή σταδιοποίηση της νόσου περιλαμβάνει την πραγματοποίηση αξονικής τομογραφίας θώρακος και κοιλίας, ενδοσκοπικού υπερηχογραφήματος (Endoscopic Ultrasound – EUS) επί υπάρξεως διαγνωστικής αμφιβολίας, καθώς και τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET/CT) σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για τη σύγχρονη ύπαρξη μεταστατικής νόσου.

Από τη σταδιοποίηση προκύπτουν τα ακριβή κλινικά στάδια της νόσου και η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπισή τους, τα οποία με θεραπευτικά κριτήρια διακρίνονται σε:

  • Εξαιρέσιμη νόσος (Resectable disease)
  • Οριακά εξαιρέσιμη νόσος (Borderline resectable disease)
  • Τοπικά προχωρημένη νόσος (Locally advanced disease)
  • Μεταστατική νόσος (Unresectable / Metastatic disease)

Θεραπευτική προσέγγιση

Η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση κάθε ασθενούς εξαρτάται από το ακριβές κλινικό στάδιο της νόσου, ενώ σχεδιάζεται και εξατομικεύεται μετά την πραγματοποίηση ογκολογικού συμβουλίου (Multidisciplinary Team Meeting), στο οποίο συμμετέχουν ο θεράπων χειρουργός, ο ογκολόγος, ο γαστρεντερολόγος και ο ακτινολόγος.

καρκινος παγκρεατος θεραπεια

Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη θεραπεία εκλογής τόσο στις περιπτώσεις εξαιρέσιμου καρκίνου του παγκρέατος όσο και στις περιπτώσεις οριακά εξαιρέσιμης νόσου με αποδεδειγμένη καλή ανταπόκριση στην προεγχειρητική χημειοθεραπεία και συνίσταται στην παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή Whipple για βλάβες της κεφαλής και της αγκιστροειδούς απόφυσης, ενώ οι βλάβες του σώματος ή της ουράς αντιμετωπίζονται με την πραγματοποίηση περιφερικής παγκρεατεκτομής και σπληνεκτομής.

Η χειρουργική θεραπεία στοχεύει στον τοπικό και περιοχικό έλεγχο της νόσου, μέσω της εκτομής του πάσχοντος τμήματος του παγκρέατος επί υγιών ορίων, του σύγχρονου λεμφαδενικού καθαρισμού των περιοχικών λεμφαδένων στους οποίους ενδεχομένως έχει επεκταθεί η νόσος και της επακόλουθης αποκατάστασης της συνέχειας των υγιών τμημάτων.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποτελεί την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο χειρουργικής αντιμετώπισης του καρκίνου του παγκρέατος. Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αναδείξει τη λαπαροσκοπική μέθοδο ισοδύναμη της κλασικής ανοικτής μεθόδου ως προς το ογκολογικό αποτέλεσμα (ογκολογική ριζικότητα), ενώ παράλληλα χαρακτηρίζεται από όλα τα πλεονεκτήματα των ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων, δηλαδή του ελάχιστου μετεγχειρητικού πόνου, της ταχείας ανάρρωσης και ως αποτέλεσμα της ταχείας επιστροφής του ασθενούς στην οικία του και στις συνήθεις δραστηριότητές του.   

Μετεγχειρητική παρακολούθηση

Η ορθή μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς (follow – up) αποτελεί ένα κεφάλαιο εξίσου σημαντικό της χειρουργικής αντιμετώπισης της νόσου και εγγυάται τόσο την έγκαιρη ανίχνευση ενδεχόμενης υποτροπής της νόσου όσο και τη μακροχρόνια επιβίωση των ασθενών. 

Οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται για χρονικό διάστημα 5 ετών μετεγχειρητικά, με το συνδυασμό:

  • Αξονικής τομογραφίας κοιλίας και πυέλου κάθε 6 μήνες για τα πρώτα 3 έτη και ετησίως για τα επόμενα 2 έτη
  • Μέτρησης των επιπέδων του καρκινικού αντιγόνου 19-9 (CA 19-9) στο αίμα κάθε 6 μήνες για τα πρώτα 3 έτη και ετησίως για τα επόμενα 2 έτη 

Ενδεχόμενη υποτροπή της νόσου συμβαίνει συνηθέστερα κατά τα πρώτα 3 μετεγχειρητικά έτη, το οποίο επιβάλλει ένα υψηλό δείκτη υποψίας στην περίπτωση εμφάνισης «ύποπτων» συμπτωμάτων και σημείων, όπως κοιλιακό άλγος, ίκτερος και ανεξήγητη απώλεια σωματικού βάρους. Στην περίπτωση αυτή, η έγκαιρη προσέλευση στον ιατρό και η πραγματοποίηση κλινικής εξέτασης και απεικονιστικού ελέγχου δύνανται να ανιχνεύσουν σε πρώιμο στάδιο μία ενδεχόμενη υποτροπή της νόσου, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένα ποσοστά επιβίωσης συγκριτικά με την καθυστερημένη διάγνωση της υποτροπής της νόσου.

 

 

elenh kordantonopoulou
17:49 03 Apr 25
Αν είχε παραπάνω αστέρια θα τα έβαζα άνετα!! Όταν πήγα με καθησύχασε στο τι θα κάνουμε ήταν πρώτη φορά που θα έμπαινα σε χειρουργείο και δεν φοβήθηκα για τίποτα ! Πάντα προσπαθούσε να με κάνει να χαμογελάσω , δεν ήταν απλά γιατρός αλλά και εξαιρετικός άνθρωπος ! Γιατρέ σας ευχαριστώ πολύ για όλα και για την αγάπη και την αφοσίωση που έδινες σε ότι χρειάστηκα ! Μου αλλάξατε την ζωή..🙏
Γιατρε μου ευχαριστώ για ολα!! Ειμαι πολυ τυχερη που βρεθηκατε στον δρομο μου.. χωρις δευτερη σκεψη να τον εμπιστευτείτε γιατι εκτος απο γιατρος ειναι κυριως ανθρωπος! Σε γιατρευει με το χαμόγελο του, την καλη του ενεργεια και διαθεση. Σας χρωσταω την υγεια μου!! Ευχαριστω και παλι!!!
Παρά πολύ καλός γιατρός και άνθρωπος πάνω από όλα. Άριστος επαγγελματίας μας ενέπνευσε εμπιστοσύνη και ασφάλεια απ' την πρώτη στιγμή και επαλήθευθηκαμε. Η επέμβαση του συζύγου μου πήγε άψογα και ο γιατρός ήταν δίπλα μας τόσο απ' την πρώτη στιγμή όσο και μετεγχειρητικα.
Ένα ευχαριστώ είναι πολύ λίγο για τον υπέροχο επιστήμονα- άνθρωπο που ευτυχώς γνώρισα τον χειρουργό Κ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ. Έτρεχα σε πολλούς «ειδικούς» οι οποίοι δεν μου έδιναν και πολλές ελπίδες για ένα δύσκολο χειρουργείο που έπρεπε να κάνω. Αντιθέτως ο Κ.ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ από την αρχή ως το τέλος με ενημέρωσε , με καθησύχασε, με διαβεβαίωσε ότι όλα θα πάνε τέλεια όπως και πήγαν. Σήμερα είμαι σπίτι μου περισσότερο από ευχαριστημένη με το χειρουργείο που έκανα προχθές Δεν βρίσκω λόγια γιατρέ μου να είστε πάντα καλά να κάνετε τα δύσκολα να φαίνονται απλά όπως στην περίπτωση μου Πάντα ευγνώμων
Άριστος χειρουργός κ πάνω από όλα άνθρωπος ,με χειρουργήσε για όζους στο θυρεοειδή κ όλα πήγαν περίφημα χωρίς προβλήματα. Σας ευχαριστώ γιατρέ για όλη την φροντίδα!
El Theo
18:06 09 Mar 25
Ο γιατρός Κων/νέος Αποστόλου ήταν για μένα άριστος. Έκανα έκτακτο χειρουργείο βουβωνοκήλης με περισφυξη. Από την αρχή κατάφερε να δημιουργήσει μια βάση εμπιστοσύνης μεταξύ μας με την ζεστασιά και την ανθρωπιά του αλλά και και από την σιγουριά που μου ενέπνευσε εξηγώντας μου απολύτως τα της επέμβασης όπου κατάλαβα την εμπειρία του και τις γνώσεις του.Η βουβωνοκήλη ήταν τεράστια αλλά η τομή ήταν τόσο μικρή που δεν το περίμεναΗ αποθεραπεία ήταν ακριβώς όπως την είχε περιγράψει χωρίς ανεπιθύμητες εκπλήξειςΟι οδηγίες του ήταν σαφείς και κατανοητέςΈξι μέρες μετά η κατάσταση μου είναι άριστηΉμουν πολύ τυχερή που εμπιστεύθηκαν αυτόν τον άρτιο άνθρωπο και γιατρό
Joanna Oikonomou
07:39 07 Mar 25
Ήταν αναγκαίο να υποστώ χειρουργείο θυρεοειδούς και απευθύνθηκα στον γιατρό κ.Αποστόλου Κων/νο,ύστερα από προτροπή συγγενικού μου προσώπου που έκανε παρόμοια επέμβαση στον ίδιο.Οφείλω να παραδεχτώ ότι πήγα τρομοκρατημένη,όμως ο γιατρός κατάφερε να με καθησυχάσει,με αποτέλεσμα να οδηγηθώ πιο αισιόδοξη στο χειρουργείο! Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά και έτσι προστίθεμαι κι εγώ στον μακρύ κατάλογο των ευεργετηθέντων ασθενών του!Εκτός από λαμπρός επιστήμονας είναι κυρίως Άνθρωπος με ενσυναίσθηση,ενδιαφέρον και διαρκή φροντίδα,μέχρι την πλήρη αποκατάσταση του ασθενούς!Σας είμαι ευγνώμων γιατρέ!Με εκτίμησηΙωάννα Οικονόμου
THEODORE LAOUMZIS
09:51 02 Mar 25
Εξαίρετος γιατρός,καταπληκτικός άνθρωπος
Vaggelis Kantas
21:21 18 Feb 25
Εξαιρετικός χειρουργός και άνθρωπος! Ευγενικός, ηθικός και αληθινός επαγγελματίας! Αφιέρωσα χρόνο για να εξηγήσω όλες τις λεπτομέρειες και τις ιδιαιτερότητες πριν από το χειρουργείο μου (κήλη), καθώς και με καθοδήγησε από κοντά στη συνέχεια. Ποτέ δεν ένιωσα μια στιγμή αμφιβολίας. Συνιστάται ανεπιφύλακτα!
Ο γιατρός είναι εξαιρετικός χειρουργός ,επαγγελματίας ευγενικός και άμεσος όπου σου λύνει κάθε απορία που μπορεί να έχεις . Το ιατρείο πεντακάθαρο και προσεγμένο σε του κάθε λεπτομέρεια. Τον συστήνω ανεπιφύλακτα!!
Ευα Μπαρ
08:45 12 Feb 25
Μετά από σύσταση συγγενικού μου προσώπου επισκέφθηκα τον γιατρό, καθώς η ενδοκρινολόγος μου μετά από πολλές εξετάσεις ανακάλυψε πως είχα αδένωμα στον παραθυρεοειδή αδένα.Ο γιατρός ήταν από την πρώτη στιγμή ευγενικός και καθησυχαστικός, μου εξήγησε αναλυτικά τα πάντα και αποφάσισα να προχωρήσω μαζί του για το χειρουργείο.Όλα πήγαν άριστα με την επέμβαση μου και ο γιατρός ήταν πάντα εκεί να μου απαντήσει τηλεφωνικά σε όποια απορία και προβληματισμό είχα.Ακόμη και σήμερα που έχουν περάσει σχεδόν έξι μήνες από το χειρουργείο, επικοινωνεί μαζί μου και ενημερώνεται για τα αποτελέσματα των εξετάσεων μου.Γιατρέ μου σε ευχαριστώ ειλικρινά που με απάλλαξες οριστικά από το πρόβλημά μου και σου εύχομαι να συνεχίσεις να βοηθάς τον κόσμο με το πάθος και την αγάπη που σε διακατέχει για το λειτούργημα σου.Υγ. Το ιατρείο σου είναι πραγματικό κόσμημα και σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο οικεία και ζεστά!
Ο μοναδικός γιατρός που μπόρεσε να με βοηθήσει ενώ έτρεχα χρόνια με το θυρεοειδή. Ευγενικότατος και άμεσος. Τον συστήνω ανεπιφύλακτα!
Kyr Vel
18:51 28 Jan 25
Εκτός από εξαίρετος χειρουργός είναι ένας πολύ ευχάριστος και ευγενικός άνθρωπος. Η αυτοπεποίθηση για τις γνώσεις του είναι μεταδοτική και έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Με χειρουργησε με απόλυτη επιτυχία και είχα άριστη μετεγχειρητική πορεία.Ευχαριστώ πολύ για όλα!
Πριν λίγες μέρες υποβλήθηκα σε ολική αφαίρεση θυροειδη και ήταν μπορω να πω μια σχεδόν ανώδυνη διαδικασία χαρη στον εξαιρετικο γιατρο και άνθρωπο κο Αποστόλου.Ευγενικος,χαμογελαστος ,αισιοδοξος,αναλυτικος και με υπομονη να σου εξηγήσει και να σου λύσει οποιαδήποτε απορία έχεις.
Dionysis Xygkakis
17:01 24 Jan 25