Τι είναι και πως προκαλείται η χοληδοχολιθίαση;
Η χοληδοχολιθίαση αποτελεί την παθολογική κατάσταση της παρουσία χολικών λίθων (πετρών) ή χολικής λάσπης εντός του χοληδόχου πόρου. Η παρουσία τους έχει ως αποτέλεσμα τη μερική ή ολική απόφραξη του χοληδόχου πόρου.
Η στάση της χολής εντός της χοληδόχου κύστης και η αυξημένη συγκέντρωσή της σε χοληστερόλη και χολικά άλατα αποτελούν τους κυρίαρχους προδιαθεσικούς παράγοντες καθίζησης των συστατικών της. Τα συστατικά που έχουν υποστεί καθίζηση οδηγούν στον σχηματισμό στέρεου υλικού, συνηθέστερα εντός της χοληδόχου κύστης, κατάσταση που ονομάζεται χολολιθίαση.
Οι χολόλιθοι διακρίνονται σε τρία είδη ανάλογα με την ουσία που βρίσκεται σε πλεόνασμα εντός τους. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει η πιθανότητα δημιουργίας λίθων χοληστερίνης, λίθων χολερυθρίνης και μικτών λίθων.
Η χοληδοχολιθίαση, λοιπόν, προκαλείται, συνηθέστερα, από τη μετακίνηση του περιεχομένου της χοληδόχου κύστης εντός του χοληδόχου πόρου (δευτεροπαθής χοληδοχολιθίαση). Σπανιότερα, ωστόσο, μπορεί να παρατηρήσουμε το σχηματισμό χολικής λάσπης ή λίθων απευθείας εντός του χοληδόχου πόρου. Στις περιπτώσεις αυτές, η χοληδόχος κύστη δεν εμφανίζει λιθιασικό περιεχόμενο (πρωτοπαθής χοληδοχολιθίαση).
Κλινική εικόνα
Η χοληδοχολιθίαση παρουσιάζεται κλινικά με τα κλασικά συμπτώματα και σημεία της. Αυτά περιλαμβάνουν την αιφνίδια εμφάνιση άλγους στο δεξιό υποχόνδριο, συνοδευόμενο από την εμφάνιση ικτέρου. Πολλές φορές πριν την εμφάνιση του ικτέρου προηγείται η παρουσία υπέρχρωσης των ούρων (ούρα σκούρου χρώματος) και ο αποχρωματισμός των κοπράνων.
Επί επιμονής, ωστόσο, της χολικής στάσης εντός του χοληδόχου πόρου για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα μπορεί να παρατηρηθεί υπερανάπτυξη μικροβίων εντός της στάσιμης χολής. Στην περίπτωση αυτή, στα συμπτώματα και σημεία της νόσου έρχεται να προστεθεί η εμφάνιση πυρετού με ρίγος, όπου και πλέον πρόκειται για οξεία χολαγγειίτιδα, η οποία χρήζει άμεσης θεραπείας.
Διαγνωστική προσέγγιση
Η διάγνωση της χοληδοχολιθίασης βασίζεται κατά κύριο λόγο στα κλινικά και δευτερευόντως στα απεικονιστικά ευρήματα.
Το ιατρικό ιστορικό, η λεπτομερής κλινική εξέταση και τα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων μπορούν να καθοδηγήσουν επαρκώς τον κλινικό ιατρό στη διαγνωστική του προσέγγιση.
Ωστόσο, η εμφάνιση ικτέρου θα πρέπει να συνοδεύεται και από τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων που συνοδεύονται από την εμφάνισή του. Οι παθήσεις αυτές μπορούν να μιμηθούν κλινικά τη χοληδοχολιθίαση, με τις συνηθέστερες να είναι:
- Ο καρκίνος του παγκρέατος
- Ο καρκίνος των χοληφόρων (χολαγγειοκαρκίνωμα)
- Ο καρκίνος του φύματος του Vater
- Το σύνδρομο Mirizzi
Τον αποκλεισμό, λοιπόν, των άλλων αιτίων αποφρακτικού ικτέρου ακολουθεί ο καθορισμός της πιθανότητας κάθε ασθενούς να πάσχει από χοληδοχολιθίαση.
Σε ασθενείς χαμηλής ή ενδιάμεσης πιθανότητας να πάσχουν από χολοδοχολιθίαση, η μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) αποτελεί την ιδανικότερη απεικονιστική εξέταση.
Αντιθέτως, ασθενείς που έχουν υψηλή πιθανότητα, η ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP) είναι η ενδεδειγμένη εξέταση αλλά και μέθοδος αντιμετώπισης.
Θεραπευτική προσέγγιση
Ο πυλώνας της θεραπείας της χοληδοχολιθίασης συνίσταται αρχικώς στη θεραπεία της απόφραξης του χοληδόχου πόρου και ακολούθως στην αντιμετώπιση της αιτίας του φαινομένου.
Οι ασθενείς, λοιπόν, με αποδεδειγμένη χοληδοχολιθίαση θα πρέπει αρχικά να αντιμετωπισθούν με τη διενέργεια ενδοσκοπικής παλίνδρομης χολαγγειοπαγκρεατογραφίας (ERCP). Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται η αφαίρεση των χολολίθων εκ του χοληδόχου πόρου. Στη συνέχεια, η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή θα απαλλάξει οριστικά τον ασθενή από τους χολολίθους, το γενεσιουργό αίτιο της χοληδοχολιθίασης.
Είναι άξιο αναφοράς πως η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί την πιο διαδεδομένη χειρουργική μέθοδο αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των πλεονεκτημάτων της συγκριτικά με την ανοικτή χολοκυστεκτομή.
Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς μετά τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή νιώθουν ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο. Η διάρκεια νοσηλείας τους μειώνεται στο ελάχιστο, ενώ ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην οικία του και στις καθημερινές δραστηριότητές του.
Διατροφή μετά την οριστική θεραπεία της χοληδοχολιθίασης
Η αρχική ανακούφιση των ασθενών από την απόφραξη του χοληδόχου πόρου με τη διενέργεια της ERCP και εν συνεχεία η οριστική θεραπεία τους με τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση τις διατροφικές τους συνήθειες.
Μετά την έξοδο από την κλινική, οι ασθενείς μπορούν να επανέλθουν στις διατροφικές τους συνήθειες από την επόμενη κιόλας ημέρα.
Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων που παραπέμπουν σε χοληδοχολιθίαση, επικοινωνήστε άμεσα με Γενικό Χειρουργό. Ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου, έπειτα από την κλινική εξέταση, καθώς και από τα αποτελέσματα των απεικονιστικών εξετάσεων, θα συζητήσει μαζί σας όλες τις διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
