Ομφαλοκήλη
Τι είναι η ομφαλοκήλη;
Η ομφαλοκήλη αποτελεί μία κήλη που αναπτύσσεται πλησίον του ομφαλού. Η ομφαλοκήλη αποτελεί μία εξαιρετικά συχνή κήλη του κοιλιακού τοιχώματος. Εμφανίζεται στο 23 – 50% των ενηλίκων, ενώ παρατηρείται τρεις φορές συχνότερα στο γυναικείο συγκριτικά με το ανδρικό φύλο.
Η ομφαλοκήλη, σύμφωνα με τον ορισμό της κήλης, έχει ως αποτέλεσμα την προβολή ενός ή περισσοτέρων ενδοκοιλιακών οργάνων διαμέσου ενός ευένδοτου σημείου του κοιλιακού τοιχώματος πλησίον του ομφαλού.
Πως σχηματίζεται η ομφαλοκήλη;
Ο σχηματισμός της ομφαλοκήλης ξεκινά από ένα ευένδοτο σημείο (εγκάρσια περιτονία) του κοιλιακού τοιχώματος πλησίον του ομφαλού (ομφαλοκήλη). Διαμέσου, λοιπόν, του ελλείμματος αυτού διέρχονται ένα ή και περισσότερα ενδοκοιλιακά όργανα. Το περιεχόμενο της ομφαλοκήλης είναι, συνηθέστερα, το επίπλουν (ενδοκοιλιακό λίπος) ή το προ-περιτοναϊκό λίπος.
Που οφείλεται;
Η ομφαλοκήλη οφείλεται στην προοδευτική χαλάρωση των μυοαπονευρωτικών κοιλιακών τοιχωμάτων. Ο ομφαλός, ωστόσο, είναι πιο επιρρεπής στη χαλάρωση συγκριτικά με το υπόλοιπο κοιλιακό τοίχωμα. Αυτό συμβαίνει διότι κατά την εμβρυική ζωή διά του ομφαλικού δακτυλίου διέρχεται ο ομφάλιος λώρος.
Εκτός της ανατομικής ιδιαιτερότητας του ομφαλού, διάφοροι άλλοι παράγοντες, εντούτοις, είναι επίσης υπεύθυνοι για το σχηματισμό της ομφαλοκήλης. Πιο αναλυτικά, οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:
- Το γυναικείο φύλο (αυξημένος κίνδυνος κατά 3 φορές, συγκριτικά με το ανδρικό φύλο)
- Την προχωρημένη ηλικία
- Τη χρόνια δυσκοιλιότητα
- Τον χρόνιο βήχα – Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
- Τη βαριά χειρωνακτική εργασία
- Την έντονη γυμναστική με άρση βάρους
- Την εγκυμοσύνη
- Το κάπνισμα
Ομφαλοκήλη: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η ομφαλοκήλη εμφανίζεται κλινικά ως μία διόγκωση πλησίον του ομφαλού, την οποία, συνήθως, παρατηρεί ο ίδιος ο ασθενής. Η διόγκωση αυτή συνοδεύεται από ήπιο πόνο καθώς και δυσφορία κατά την ψηλάφησή της. Τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, με το πέρασμα της ημέρας και τη συσσώρευση σωματικής κόπωσης. Επιπλέον, η άρση βάρους ή ακόμη και ένα βαρύ γεύμα μπορούν να οξύνουν τα συμπτώματα.
Στην περίπτωση μίας ευμεγέθους ομφαλοκήλης, η διόγκωση πλησίον του ομφαλού συνοδεύεται συνήθως από:
- Ερύθημα
- Εξέλκωση
- Ισχαιμία του υπερκείμενου δέρματος
Ποιους κινδύνους υποκρύπτει η ομφαλοκήλη;
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ασθενείς δεν εμφανίζουν κάποια σοβαρή επιπλοκή της νόσου κατά την προσέλευση στον ιατρό και την κλινική εξέταση.
Ωστόσο, η ύπαρξη μιας ομφαλοκήλης υποκρύπτει συγκεκριμένους κινδύνους, οι οποίοι οφείλονται στον στενό αυχένα (έλλειμμα) της κήλης.
Έτσι, λοιπόν, η κήλη δύναται να εμφανιστεί ως μη ανατασσόμενη, δηλαδή ως αδυναμία ανάταξης των περιεχομένων της εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας, κατάσταση η οποία χρήζει χειρουργικής παρέμβασης.
Εξαιτίας, επίσης, του στενού αυχένα, ένα τμήμα του εντέρου μπορεί να παγιδευτεί εντός της ομφαλοκήλης, γεγονός που θα επηρεάσει άμεσα την αιμάτωση του (περίσφιξη) και το οποίο χρήζει αμεσότατης χειρουργικής θεραπείας, προκειμένου να προλάβουμε την ισχαιμική νέκρωση και την επακόλουθη ρήξη του εντέρου.
Επιπρόσθετα, μία ομφαλοκήλη που περιέχει ενδοπεριτοναϊκό ή προ-περιτοναϊκό λίπος, του οποίου η αιμάτωση έχει επηρεαστεί, μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση ενός χρόνιου άλγους του κοιλιακού τοιχώματος.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η λεπτομερής λήψη ιατρικού ιστορικού και η κλινική εξέταση του ασθενούς είναι, συνήθως, αρκετά για την ορθή διάγνωση της ομφαλοκήλης.
Στη συνέχεια, η κλινική εξέταση του ασθενούς με υποψία ομφαλοκήλης θα πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται τόσο σε κατακεκλιμμένη όσο και σε όρθια στάση του σώματος. Η κλινική εξέταση θα αποκαλύψει την ύπαρξη μίας προβάλλουσας μάζας στην περιοχή πέριξ του ομφαλού. Ταυτοχρόνως, θα καθοριστεί και το μέγεθος του υπεύθυνου ελλείμματος των κοιλιακών τοιχωμάτων.
Ποια είναι η οριστική θεραπεία;
Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες, ωστόσο, έχουν αποδείξει πως η χειρουργική αποκατάσταση της ομφαλοκήλης σε ψυχρό χρόνο υπερέχει σαφέστατα της θεραπείας της επί της οξείας φάσης ανάπτυξης των επιπλοκών της. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως κατά την οξεία φάση, ενδεχόμενη περίσφιξη του περιεχόμενου οργάνου αποτελεί αντένδειξη για τοποθέτηση πλέγματος. Η αποφυγή χρήσης του έχει ως την αποφυγή του ενδεχομένου της επιμόλυνσής του. Στις περιπτώσεις αυτές πραγματοποιείται πρωτογενής σύγκλειση του ομφαλικού ελλείμματος. Η πρωτογενής σύγκλειση σε μία ομφαλοκήλη μεγάλου μεγέθους συνοδεύεται από αυξημένα ποσοστά επανεμφάνισής της, συγκριτικά με την αποκατάσταση με χρήση πλέγματος.
Καθοριστικό στοιχείο, συνεπώς, μίας επιτυχούς χειρουργικής θεραπείας που εγγυάται άριστα μετεγχειρητικά αποτελέσματα και ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο υποτροπής αποτελεί η αποκατάσταση της ομφαλοκήλης σε ψυχρό χρόνο, με τη χρήση μεθόδων που δεν επάγουν συμπλησιασμό των ιστών με αυξημένη τάση. Συνεπώς, η γεφύρωση του χάσματος των ιστών με τη χρήση πλέγματος αποτελεί τη σύγχρονη μέθοδο αναφοράς και συνοδεύεται από ποσοστά υποτροπής < 3%, συγκριτικά με την πρωτογενή σύγκλειση, η οποία χαρακτηρίζεται από ποσοστά υποτροπής της ομφαλοκήλης της τάξεως του 14%.
Ανοικτή ή Λαπαροσκοπική Αποκατάσταση;
Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει πως η ανοικτή και η λαπαροσκοπική θεραπεία της ομφαλοκήλης με τη χρήση πλέγματος συνοδεύονται από ισοδύναμα ποσοστά επιτυχίας, όσον αφορά στην ορθή αποκατάσταση της κήλης και στο ενδεχόμενο υποτροπής της.
Ωστόσο, η λαπαροσκοπική αποκατάσταση μίας ομφαλοκήλης αυξημένου μεγέθους υπερέχει σαφέστατα της ανοικτής μεθόδου και θα πρέπει να προτιμάται. Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της ομφαλοκήλης συνοδεύεται από μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και, συνεπώς ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση και επιστροφή του ασθενούς στην οικία του και τις καθημερινές δραστηριότητές του, συγκριτικά με την ανοικτή αποκατάσταση.
Ο Dr. Κωνσταντίνος Αποστόλου είναι Ειδικευμένος Χειρουργός με Εξειδίκευση τόσο στο πεδίο της Χειρουργικής των Ενδοκρινών Αδένων όσο και της Χειρουργικής Ογκολογίας. Κατέχει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην «Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, Ρομποτική Χειρουργική και Τηλεχειρουργική» από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιπλέον, έχει λάβει επίσημη πιστοποίηση στη Χειρουργική των Ενδοκρινών Αδένων από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Η γνώση, η εμπειρία και η εξειδίκευση του ιατρού εγγυώνται την προσφορά ιατρικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας καθώς και σύγχρονων, προηγμένων θεραπειών σε κάθε ασθενή.